SGK primleri nasıl geri alınıyor? Emekli olamayana SGK'dan prim iadesi nasıl yapılıyor?

Belirli bir çalışma hayatından sonra emeklilik çalışanlar için en ideal gelir kaynaklarından biri. Ancak son yıllarda emekli olabilmek bir hayli zorlaştı. Emekli olabilmek için gün sayanlar artık ya yaşa takılıyor ya da prim gün sayısına. Hal böyle olunca da emeklilik bekleyenler umudu kesince ödenen SGK primlerini geri alıp alamayacaklarını merak ediyor. Konuyla ilgili tüm detaylar haberimizde.

Çalışanların emekli olmaları için belirli gün sayısında prim gün sayısına ihtiyacı vardır. Bunun yanında emekli olabilmeleri için yaş ve yıl şartı da bulunmaktadır. Bazı sigortalı çalışanlar ise emeklilik için yeterli çalışma imkanı bulamadıkları için prim gününü dolduramıyor ve ödedikleri sigorta primlerini geri almak istiyor. Peki ya bu mümkün mü?

Sigortalıların emekli olmaları için sistem askerlik, doğum borçlanması gibi imkanlar da sunuyor. Bunun dışında emeklilik için yaşı doldurmasına rağmen primlerini tamamlayamayan ve tamamlama ihtimali bulunmayan sigortalılar ödedikleri parayı SGK’dan toplu olarak geri alabiliyorlar. Yani emeklilik için şartları tamamlayamayan milyonlarca vatandaşın çalışma yılları da ödedikleri primler de boşa gitmiyor. SGK bu primleri toplu olarak sigortalıya geri ödüyor. Memurlarda ise bu durum kesenek iadesi şeklinde veriliyor. Emeklilik için ödenen SGK primlerini geri almak için bazı şartlar var.

SGK Primlerini Geri Almak İçin Şartlar Neler?

Toplu parayı alabilmek için 2 şart gerekiyor;

1.Sigortalı olarak bir işyerinde çalışmıyor olmak ya da kendi işini (Bağkur) yürütüyor olmamak.

2- Emeklilik için gerekli olan üç şarttan ikisini yani yıl (erkekler için 25, kadınlar için 20) ve yaş şartını tamamlamış olmak.

Bu şartları taşıyanlar eğer gerekli primleri tamamlamışlarsa zaten emekli oluyorlar. Ancak primleri eksik ise ve tamamlama imkanı da yoksa paralarını geri alabiliyorlar. Bunu vefat eden sigortalıların kanuni mirasçıları da yerine getirerek parayı alabiliyor. Kanuni mirasçılarına ölüm aylığı yani dul ve yetim maaşı bağlanmamış olması gerekiyor.

SGK Primlerini Geri Almak İçin Ne Yapmak Gerekiyor?

SGK’dan ödenen primleri talep etmek için Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) dilekçe ile başvurmak gerekiyor. SGK bu işlemi kendiliğinden yapmıyor. O yüzden mutlaka dilekçe ile başvuruluyor. Kurum durumu inceleyip şartları taşıdığınızda geri ödeme yapıyor. Eski SSK’lılar (4A) için 2008’den önce kendi adına ödenen hem işçi hem de işveren primi, 2008’den sonra ise sadece işçi primleri geri ödeniyor. Bağ-Kur’lular (4B) için tarih ayrımı yapmadan ödedikleri tüm primler geri veriliyor. Bu primler sadece malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları için olanlardan oluşuyor. Sağlık için ödenen primler (GSS) ve yapılan doğum, askerlik gibi borçlanmalar geri iade edilmiyor. Toplu para alanlarda emeklilik için her şey bitmiş olmuyor. Paranızı aldıktan sonra çalışmaya başlarsanız bu kez ‘ihya’ sistemi devreye giriyor. Parasını aldığınız prim günlerinizi yeniden ödeyerek mevcut primlerinize ekleyebiliyorsunuz. Bu ödemelerde SGK geçmişten bugüne kadar geçen zaman için bir faiz işletmiyor. Ancak yatırdığınız primler güncelleme katsayısına göre yeniden belirlenip miktardaki düşüşler gideriliyor.

Birden Çok SGK Girişlileri de Primlerini Geri Alabiliyor mu?

Birden çok işyerinde çalıştığı için yüksek prim ödeyen sigortalıların SGK'ya fazladan ödedikleri primleri geri alma şansları var. Prime esas kazanç miktarı sınırlandırıldığı için ödenecek prim de sınırlandırılmıştır. Yaptığı tek bir işten yüksek ücret alan kişinin priminin tavana göre hesaplanması kolaydır. Gelirin tavanı aşan kısmı dikkate alınmadan tavan üzerinden hesaplama yapılması ve primin SGK'ya ödenmesi yeterlidir. Fakat bir kişi fazla ücret alması nedeniyle tavanı aşabileceği gibi birden fazla iş yapması nedeniyle de tavanı aşabilecektir. Sosyal güvenlik sistemimiz birden fazla işyerinde çalışmayı engellememiştir. Kişi bu durumda her bir işten ayrı ayrı sigortalı olarak bildirilecektir.

Bildirim sonucunda her bir işyerinden ayrı ayrı SGK'ya prim ödenmesi söz konusu olacaktır. Kişi adına ödenen primlerin toplamının prime esas kazanç üst sınırına göre belirlenen prim üst sınırını aşıp aşmadığı ödeme zamanlarında tespit edilememektedir. Çoğunlukla kişi adına yıllarca tavanı aşan ödemeler yapılmakta ve ödenen miktarlar öylece kalmaktadır. Fakat sigortalıların aynı sigortalılık haline tâbi olacak şekilde birçok işyerinde çalışmaları nedeniyle ödenen primler, kişinin tabi olduğu sigortalılık hali için belirlenen prime esas kazanç üst sınırı üzerinden hesaplanacak miktarı aşarsa, kişinin fazla ödenen bu parayı geri isteme hakkı doğacaktır.