24 Haziran ne seçimi?

24 Haziran ne seçimi? Sorusunun cevabını sizler için derledik. Kasım 2019'da yapılması beklenen Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerinin ani bir kararla 24 Haziran 2018'de yapılmasına karar verilmesi sonrası 24 Haziran ne seçimi? Sorusunun cevabı merak konusu oldu. 24 Haziran'da Belediye Başaklığı seçimi mi, Cumhurbaşkanlığı seçimi mi, milletvekilliği seçimi mi yapılacak? Tüm bu soruların cevabı haberimizde. İşte 24 Haziran ne seçimi? Sorusunun cevabı.

24 Haziran ne seçimi?

Kasım 2019'da yapılması planan seçimler Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin erken seçim çağrısı sonrası ani bir kararla seçimler 24 Haziran 2018 tarihine alındı. Peki 24 Haziran ne seçimi? 24 Haziran seçimlerinde sadece Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi yapacağız. Yerel seçimler yani Belediye başkanı seçimleri ise Kasım 2019'da yapılması planlanıyor.

Milletvekili seçimi (genel seçim) nedir?

Genel seçimAnayasanın 77. maddesine göre 4 yılda bir yapılan milletvekili seçimidir. Tek dereceli olup nispi temsil sistemine göre, eşit ve gizli oyla, bütün yurtta aynı günde, yargı yönetimi ve denetimi altında yapılır. Vatandaşlar genel seçimlerde belirli süre için ülkenin yönetiminde kendisini temsil etmek üzere milletvekillerini seçmektedirler. Seçilen milletvekilleri yeni sisteme göre sadece yasama görevlerini üstlenirler.

Kaç senede bir yapılır?

2007 yılında yapılan değişiklik ile genel seçimler yani milletvekili seçimleri 4 senede bir yapılmaktadır. Daha önce ise seçimler 5 senede bir yapılmaktaydı. Bu durumda genel seçimleri 2019 Kasım ayında yapılması gerekiyordu ancak aınan erken seçim kararı ile 24 Haziran 2018 tarihinde gerçekleştirilecek.

Yerel Seçim nedir?

Yerel seçim diğer bir deyişle belediye başkanlığı seçimi Anayasa’nın 67. Maddesinde yerel yönetimlerin karar organlarının seçimle iş başına geldikleri açıkça belirtilmiştir. Yerel seçim vatandaşların belirli süreler için köy, mahalle, belde, ilçe veya ilinin yerel hizmetlerini yerine getirmesi için yöneticilerini seçmesi demektir. 

Kaç yılda bir yapılır?

Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre yerel seçimler 5 yılda bir yapılmaktadır. Ülkemeizde gerçekleştirilen en son seçim 2014 yılındadır. Buna göre diğer yerel seçim 2019 yılında gerçekleştirilecektir. 

Kimler seçilir?

Yerel seçimlerde büyükşehir belediye başkanları, il belediye başkanları, ilçe belediye başkanları, belde belediye başkanları, mahalle ve köy muhtarları ile il genel meclisi ve belediye meclisi için üyeler seçilmektedir.

Cumhurbaşkanlığı seçimi nedir?

16 Nisan 2017 yılında yapılan referandum ile Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçiş yapıldı. peki Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi nedir, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile neler değişti, yenilikler neler? Tüm bu soruların yanıtını sizler için derledik.

Nasıl Cumhurbaşkanı adayı olunur?

Adaylarda aranacak özelliklerde herhangi bir değişiklik yapılmadı. Cumhurbaşkanı olmak için aranan şartlar ise şöyle;

Adayın, milletvekili seçilme yeterliliğinin yanı sıra, 40 yaşını doldurmuş, üniversite mezunu olması yeterli. Ancak kişinin kendi isteği aday olmasına yeterli değil. Bunun için aday olarak gösterilmesi gerekli.

Daha önce en az %10 oy almış partiler ya da 20 milletvekili aday gösterebiliyorken, şimdi ise n az %5 oy almış partiler ya da 20 milletvekili aday gösterebiliyor. Bunlara ilave olarak 100 bin imza toplayarak aday olma imkanı da tanındı.

Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanı'na geçti

Cumhurbaşkanı artık yürütme görevini üstleniyor, Başbakan ve Bakanlar Kurulu olmayacak.

Eski sistemde Cumhurbaşkanı teammüllere uygun olarak genellikle en çok oyu almış partiye hükümeti kurma görevi veriyordu. Başbakan adayı oluşturduğu Bakanlar Kurulu listesini Cumhurbaşkanı’nın onayına sunuyordu. Bu onaydan sonra hükümet TBMM’den güven oyu alarak göreve başlıyordu.

Yasama görevi TBMM'de

Yeni sistemde TBMM sadece yasama ile görevlendiriliyor. Artık Başbakan olmayacak. Bakanları atama ve görevden alma yetkisi yürütmenin başı olarak Cumhurbaşkanı’na ait. Eğer Cumhurbaşkanı bir milletvekilini bakan yaparsa o kişinin vekilliği de düşüyor. Bunda amaç yasama ile yürütmenin tamamen birbirinden ayrılması. Cumhurbaşkanı, bakanlarla birlikte başkan yardımcıları da atayıp görevden alabilecek. Yürütme görevinin el değiştirmesiyle birlikte Başbakan'ın ve Bakanlar Kurulu'nun yetkileri de Cumhurbaşkanı'na devrediliyor.

Bütçeyi artık Cumhurbaşkanı hazırlayacak

Bütçe daha önce hükümet tarafından hazırlanıp TBMM’de onaylanıyordu. Artık icranın başı Cumhurbaşkanı. Bu nedenle bütçe yapma işi de Cumhurbaşkanı'nın görevi. Ancak onay makamı yine TBMM.

Cumhurbaşkanı kararname çıkartabilecek

Cumhurbaşkanı yürütme görevi için gerekli kararları kararnamelerle alabilecek. Bu kararnameler Anayasa ile güvence altına alınmış temel hak ve özgürlükler ile görevleri kapsamayacak. Kanun ile düzenlenen konularda kararname çıkartılamayacak. Eğer bir kararname ile düzenlenen konuda yasa çıkartılırsa kararname geçersiz hale gelecek.

Cumhurbaşkanı alacağı kararlardan sorumlu olacak

Daha önce Cumhurbaşkanı bireysel kararlarında sorumsuzdu. Yani kararlarından dolayı bir hukuki sorumluluğu yoktu. Artık yürütmenin başı olacağı için sorumlu hale geliyor. Cumhurbaşkanı'nın kararları yargı denetimine açılıyor.

Cumhurbaşkanı partili olabilecek

Yapılan düzenlemelerden biri de partili Cumhurbaşkanı'ydı. Bu düzenleme hali hazırda yürürlükte. Yeni dönemde de Cumhurbaşkanı partisinden ayrılmayacak.

Milletvekili sayısı artırıldı

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde bulunan 550 vekil sayısı 600’e çıkartıldı.

Seçilme yaşı düşürüldü

Daha önce seçme yaşı 18'e düşürülmüştü. Yani 18 yaşını dolduranlar oy kullanma hakkı elde etmişti. Yeni sistemde seçilme yaşı da 18’e düşürüldü. Artık 18 yaşını dolduranlar milletvekili olabilecek.

Cumhurbaşkanı'nı denetleme görevi TBMM'de

Önceki sistemde TBMM Başbakan ve Bakanlar Kurulu'nu denetleme görevine sahipti. Yeni sistemde de yürütmeyi denetlemeye devam edecek. Sözlü soru hariç tüm denetleme mekanizmaları aynen korundu. Sözlü soru da yürütme artık TBMM içinde olmayacağı için fiilen sorun oluşturmaması adına kaldırıldı.

TBMM Cumhurbaşkanı hakkında soruşturma da açılabilecek. Cumhurbaşkanı, Yüce Divan'a kadar uzanabilecek olan bu soruşturma sırasında seçim kararı veremeyecek.

Meclis'in değişmeyen yetkileri

Meclis'in para basma, af çıkartma, savaş ilanı, milletlerarası andlaşmaları onaylama gibi konulardaki yetkileri aynen korunuyor. Cumhurbaşkanı’na savaş ve kalkışma hallerinde 6 ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan etme yetkisi veriliyor. Ancak TBMM’nin de onayı şart. Meclis olağanüstü hali kaldırma ya da uzatma kararları alabiliyor.