7 soruda Uber sistemi! Uber nedir? Uber sistemi nasıl işler?

Taksicilikte yeni bir sistem var UBER. Avrupa'da yaygın kullanımı olan ve taksiciler tarafından çokca itiraz edilerek, protesto edilen UBER sistemi giderek yayılıyor. Peki UBER nedir? Uber sistemi nasıl işler? Yaşanan sorunlar nelerdir? Taksiciler neden UBER sistemini istemiyor?

İşte UBER'e dair bilmeniz gerekenler:

UBER nedir ve sistem nasıl kuruldu?

Gerek ABD ve Avrupa ülkelerinde gerekse Türkiye'de taksiciler tarafından protesto edilen ancak giderek yaygınlaşırken zamanla Bitaksi gibi benzer uygulamaları da ortaya çıkan UBER, bir uluslararası ulaşım ağıdır.

UBER, ilk olarak Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) Mart 2009 tarihinde kuruldu. Yaklaşık 9 yıldır faaliyette olan sistem, dünya üzerinde 60’tan fazla ülkede faaliyet gösteriyor. Öte yandan UBER sistemi taksiciler tarafından 'emek hırsızlığı' gerekçesiyle suçlanırken, hizmetten yararlananlar tarafından çokca beğeniliyor.

Taksiciler neden UBER sistemine karşı?

Taksi hizmetindeki ana sorun, plaka sahipleri ile şoförlerin aynı kişi olmaması. Dolayısıyla plaka sahibine günlük ödeme baskısı, şoförleri kuralları çiğnemeye zorluyor.

Taksicilerle yaşanan sorunlar neler?

Kopuz Grup Yönetim Kurulu Başkanı Gökhan Kopuz'un aktardığına göre, İstanbul’da 17 bin 395 sarı taksi var ve söz konusu taksiler günde ortalama 870 bin sefer yapıyor. Bu kapsamda taksiciler sadece İstanbul'da günde toplam 1.5 milyonu aşkın yolcu taşıyor. Bu talep fazlası bazı taksicileri, özellikle turistik bölgelerde hizmet verenleri işin çakalı yapıyor.

Zira taksicilerle ilgili olarak yolcular; Kısa mesafe yolcu alınmaması, trafiği bahane edip yol uzatma, araçta sigara içme, araç kirliliği, trafiği görünce yolda indirme, kural ihlalleri, dolandırılma, taciz gibi bir çok problemden muzdarip ve UBER gibi bir sistem taksicileri bu konularda sınırlandırarak kontrol altına alıyor. Dolayısıyla uygulama takscilere çeşitli sınırlamalar getirirken, yolculara da mağduriyetlerini giderebilecekleri bir sistem olması açısından güven veriyor.

ATATÜRK HAVALİMANI SALDIRISI

Taksicilerle yaşanan problemlere en iyi örnek Atatürk Havalimanındaki terör saldırısı sonrası yaşananlardır. Hatırlanacağı gibi 28 Haziran 2016'da saat 21:22'de İstanbul'un Bakırköy ilçesindeki Atatürk Havalimanı'nda terör örgütü DEAŞ tarafından gerçekleştirilen silahlı ve bombalı intihar saldırısında 40'ın üzerinde insan yaşamını yitirmiş, 300'ün üzerinde kişi de yaralanmıştı. Olay yerinde bir çok yaralı olmasına rağmen taksicilerin olay yerindekileri mağdurları fahiş fiyatlarla taşımak istemesi kamuoyunda yankı uyandırmıştı.

UBER Sisteminin Olumlu yanları neler?

Öncelikle sisteme kayıtlı sürücülerin tamamının sabıka kaydı yok. Dolayısıyla her önüne gelen taksici olamıyor. Sistem, tüm taksicileri kayıt altında tutuyor.

İkinci olarak, ödenecek tutar yolcu tarafından önceden hesaplanabiliyor. Böylece yolu bilmeseniz bile taksici sizi dolandıramıyor ya da trafik bahanesiyle yolu uzatamıyor.

UBER'in diğer güzel yanlarıysa şu şekilde;

Temiz, sigara içilmeyen bakımlı araçlar, kredi kartıyla ödeme kolaylığı, para üstü sorunun ortadan kalkması ve tabi ki gidilen güzergahın haritadan yolculuk esnasında görüntülenebilmesi.

TAKSİCİLER TRAFİKTE ZAMAN KAYBETMİYOR

Getirdiği en önemli güzelliklerden biri de zamandan tasarruf. Zira bu durum, taksicilere trafikte boş gezmek yerine daha verimli çalışma imkanı sunuyor. Bu uygulama ile araçlar kendilerine en yakın noktadaki yolcularla eşleşerek trafikte boşa geçirdiği zamanı minimize edebiliyorlar.

Tabi bu durum bazı taksicileri memnun etmiyor. Zira yukarıda da belirttiğimiz üzere, bir sisteme bağlı kalmak kural ihlallerinin önünü alıyor. Tabi müşterilerde yolda taksi aramak derdinden kurtuluyor.

Taksiciler neden UBER'e itiraz ediyor?

Gökhan Kopuz'un belirttiğine göre; taksi sayısının sınırlı olması, kendiliğinden ‘plaka kirası rantı’na sebep oluyor.

Rant, diğer bir deyişle ‘emeksiz gelir’arz kısıtlamasından doğan fiyat artışıdır. Bu rantı ya belediyeler ya da mafyalaşmış örgütler sağlar. Sonsuza kadar akacak ‘plaka kirası’nda plaka rantlarını bölüşmek isteyenlerle, bu rantın mevcut sahipleri arasında çıkar çatışması yaşanmaktadır.

Paylaşım ekonomisi oluşturuyorum diye ortaya çıkan UBER, esas karın plaka rantında olduğunu görmüştür. Bu yüzden belediyeler, ‘taksi sayısı yetersizse, yeni plaka vererek bunu biz arttırır, rantını da biz alırız’ diyerek UBER’e karşı çıkmaktadır.

Peki UBER yasal mı ?

UBER Türkiye Genel Müdürü Neyran Bayraklı, uluslararası ulaşım ağı UBER'in yasal olup olmadığı konusuna açıklık getiriyor.

Bayraklı, konuya ilişkin, "UBER, Türkiye’de kurulu bir şirkete sahip ve Türk vergi sistemine kayıtlı bir kurum olarak hizmet veriyor ve vergisini ödüyor" diyor. Yani bu kapsamda sistem yasal.

UBER sistemi FETÖ'cü mü?

Soru garip ama UBER sistemine dair tartışılan konulardan biri de bu. UBER'in FETÖ'cü yapılanması olduğunu öne sürenler var. Kopuz bu durumu, “Bilgi sahibi olmadan, fikir sahibi olamazsınız” sözleriyle açıklıyor.

İstanbul Taksi Sahipleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği Başkanı Fahrettin Can, eylem konuşmasında ‘okyanus ötesinden’ gelen UBER sistemini paralel olmakla itham edip “ Biz ülkemizde paralel polis, paralel savcı duymuştuk ama paralel taksicilik aklımıza gelmemişti. Bunlar tıpkı FETÖ örgütü gibi” ifadelerini kullanmıştı.