Aynı ittifak altında birden fazla partiye mühür basılırsa ne olur?
Seçime az bir zaman kala oy kullanacak olan vatandaşların en çok merak ettiği konular arasında “aynı ittifak altında birden fazla partiye mühür basılırsa ne olur?” sorusu oldu.
24 Haziran 2018 Cumhurbaşkanı ve Milletvekili genel seçimlerinde ilk kez ittifak sistemi işleyecek. Yeni sisteme göre bu oyların nasıl kullanılacağı ve nasıl hesaplanacağı vatandaşlar tarafından araştırılmaya başladı. Seçim ittifakı yapan partilerin bulunduğu sütunlara birden fazla mühür basılırsa, o oy iptal olmayacak ittifakın ortak oyu olarak kabul edilecek. Parti sütununun dışına taşmayan birden fazla mühür geçerli sayılıyor. Bu uygulamada, tüm ittifak tek sütun sayılacağı için örneğin hem AK Parti, hem de MHP’ye oy verilmiş bile olsa, bu oy geçerli tek oy sayılacak ve ittifaka yazılacak. Ancak, hangi partinin hanesine yazılacağı ise partilerin o oyun kullanıldığı ilde aldıkları oy oranlarına göre, kararsız seçmenin dağıtılma yönteminde olduğu gibi paylaştırılacak. Baraj için ittifakın toplam oyu dikkate alınacak, partiler için tek tek baraj hesabı yapılmayacak.
Cumhur İttifakı Partileri
-AK Parti(Adalet ve Kalkınma Partisi)
-MHP(Milliyetçi Hareket Partisi)
Millet İttifakı Partileri
-CHP(Cumhuriyet Halk Partisi)
-İYİ Parti
-SP(Saadet Partisi)
Hem ittifaka hem de partilere ayrı ayrı mühür vurulursa ne olur?
Seçmen isterse mührünü yalnızca tek bir partiye basabilir, isterse yalnızca ittifak bölümüne basabilir.
Yalnızca ittifaka oy atabilir miyiz? Hem ittifaka, hem de bir partiye oy kullanabilir miyiz? Bu seçeneğe yöneldiğimizde, ittifakla birlikte en çok kaç parti için oy verebiliriz? Mührü ittifaka değil de, ittifak bünyesindeki birden çok partiye basabilir miyiz?
Oy kabinine giren seçmenler, sandık kurulu tarafından kendilerine verilmiş olan oy pusulasında üstünde ‘CUMHUR İTTİFAKI’ ve ‘MİLLET İTTİFAKI’ olmak üzere iki hane ve ayrıca bunların altında partilere ayrılmış bölümlerle karşılaşacak. Buna göre, seçmen isterse mührünü yalnızca tek bir partiye basabilir, isterse yalnızca ittifak bölümüne. Ayrıca, hem ittifak bölümüne, aynı zamanda bunun altındaki parti alanlarına da basabilir. Çoklu oy kullanma olsa da hesaplamada ‘oy tektir’ ilkesi geçerli. Hesaplamada şu kriterler esas alınıyor:
-Pusulada yalnızca tek bir partiye mühür basılmışsa, oy o partiye yazılıyor.
-Pusulada yalnızca ittifaka mühür vurulmuşsa, oy ‘ittifak ortak oyları’ sütununa yazılıyor.
-Pusulada hem ittifaka, hem de tek bir partiye mühür vurulmuşsa, oy o partiye atılmış sayılıyor.
-Pusulada mühür ittifak bölümüne taşacak şekilde parti alanına vurulmuşsa, oy yine partiye sayılıyor.
-Pusulada hem bir ittifaka, hem de birden çok partiye (örneğin CHP, İYİ ve SP’ye ayrı ayrı) mühür basılmışsa, o takdirde bu oy ittifak için kullanılmış sayılıyor, ‘ittifak ortak oyları’ hanesine yazılıyor.