Devlette 'CEO' dönemi: Kadro garantisi verilmeyecek

Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sistemine uyum kapsamında yapılan hazırlıklar arasında en önemli yeri tutan bürokratik vesayet konusunda reform niteliğinde adımlar atılacak. İçişleri eski Bakanı ve AK Parti Bursa Milletvekili Efkan Âla’nın başkanlığını yürüttüğü bürokrasinin yeniden yapılandırılmasına yönelik uyum komisyonu çalışmalarını tamamlama aşamasına geldi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başkanlığında uyum komisyon başkanları ile geçtiğimiz günlerde yapılan toplantının ana gündem maddesini devletteki bürokratik vesayetin kaldırılmasına yönelik yapılacak çalışmalar oluşturdu. Erdoğan’ın da her platformda gündeme getirdiği ‘obez devlet’ yapılanmasına son verecek önemli değişiklikler de bu toplantıda ayrıntılı bir şekilde ele alındı. İşte taslaktaki, bazı önemli adımlar:

CEO SİSTEMİNE ADIM

Kamuda, genel müdür ve üstü kadrodaki yaklaşık 500 civarındaki kamu üst yöneticisi Cumhurbaşkanı tarafından bizzat atanacak. Bu yöneticiler, kamunun yanı sıra özel sektörden de olabilecek. Özel sektördeki gibi ‘CEO’ sistemi kurulacak ve üst düzey bürokratlar tıpkı özel sektördeki CEO’lar gibi çalışacak. Bu kişilere, ömür boyu devlet kadrosunda kalma garantisi verilmeyecek. Hükûmetle gelip hükûmetle gidecekler. Görevden alınan kamuda da kalamayacak.

DEPO KADROYA SON

Bürokraside hantallık bitecek. Kamudaki üst düzey yöneticiler, hükümet icraatlarının içinde faal olarak görev yapacaklar. Mevcut uygulamada görevden alınan bir bürokrat daha alt kadroya atanamadığı için, devlette ‘havuz, kızak, depo’ kadro olarak bilinen müşavirlik kadrolarına atanıyordu. Bu müşavirlerin tamamı neredeyse hiçbir iş yapmadan maaş alıyorlardı. Yeni sistemde bu ‘havuz’ olmayacak. Müşavirse müşavirlik görevi yapacak. Her birim ve makam fonksiyonel çalışacak.

HİZMETTE KALİTE

Bürokratik süreçler kısalacak. Siyasi irade adına politika üretecek ve uygulayacak bürokratlar olacak. Karar alıcılar, ‘idarenin değil, siyasi iradenin’ parçası olacak. İmza yetkisi olan bazı kadrolar devreden çıkarılacak. Bir bürokratın imzası yeterli olabilecek. Bu yolla hiyerarşik yapıda azalma olacak. İmza süreçleri kısalacak, herhangi bir evrakta birden fazla üst yöneticinin imza atması uygulaması kaldırılacak. Verimli, etkin, şeffaf ve hizmet üreten bir mekanizma oluşturulacak.

ALTI KADRO ATAMASI

Kamudaki yönetici yapılanmasında, genel müdür altı üst düzey kadrolara atamalar ilgili bakan ile Cumhurbaşkanın imzası ile olacak. İkili kararnamenin yanı sıra, bu kadrolara sadece ilgili bakanının imzası ile atama yapılabilmesi de tartışılıyor.

YENİ ÖZLÜK HAKLARI

Kamudaki üst düzey yöneticilerin ve milletvekillerinin maaşları, Başbakanlık kurumu kalkacağı için, ‘Başbakanlık müsteşarının’ maaşına değil; artık Cumhurbaşkanlığı müsteşarlığının ücretine endeksli olacak. AK Parti kurmayları, kamudaki en yüksek devlet memurunun ‘Cumhurbaşkanlığı müsteşarı’ olarak adlandırılmasına henüz karar verilmediğini, ancak her halükârda, en yüksek devlet memurluğu yapısının Cumhurbaşkanlığı bünyesinde olacağını dile getiriyor.

DENETİM KRALLIĞI

Her bakanlığın kendi denetim sistemi olacak. Ancak ikili bir yapı kurulacak. İç denetim ile soruşturma süreçleri birbirinden ayrılacak. Bir müfettiş hem soruşturma hem de iç denetimle görevli olmayacak. AK Parti kaynakları, bu uygulama ilgili, “Mevcut teftiş kurulları küçük küçük krallıklar oluşturmuş durumda. Bu yapıya izin verilmeyecek” diyor. Ayrıca, Başbakanlık birimleri kaldırılacağı için, buna uyumlu olarak Cumhurbaşkanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı oluşturulacak.

SİYASİ MÜSTEŞARLAR

Yeni hükûmet sisteminde, bazı bakanlıkların kaldırılması, birleştirilmesi veya bölünmesi de tartışılıyor. Bu kapsamda, taşra teşkilatlarının da yeniden yapılandırılacağı belirtilirken, bakan yardımcılığı sistemi de yeni bir yapıya kavuşturulacak. Bu kapsamda, bakanlıklardaki ‘müsteşarlık’ kadrolarının kaldırılması durumunda, bakan yardımcılarının hem sayısının artırılması hem de ‘siyasi müsteşar’ gibi görev yapmaları sağlanacak. AK Parti kurmayları, bu konuda da son kararın Cumhurbaşkanı tarafından verileceğini dile getiriyor.