The Times 5 olası senaryoyu yazdı: İran İsrail'e karşı nasıl bir adım atabilir?
The Times Hizbullah Lübnan'da yenilgiyle yüzleşirken ve İsrail'in Gazze'de Hamas'a karşı savaşı devam ederken, Tahran'ın nasıl misilleme yapabileceğine dair olası 5 senaryoyu yazdı
İran, Lübnan'daki en önemli müttefiki Hizbullah'ın feci bir yenilgiyle karşı karşıya kalmasıyla birlikte bölgesel caydırıcılığının temel dayanaklarından birinin birkaç hafta içinde çöktüğünü gördü. Tahran, İsrail'in önce Gazze'de Hamas'ı, ardından da Hizbullah'ı yok etmesine seyirci kalamayacağını söyleyerek İsrail'i misilleme yapmakla tehdit etti. Ancak analistler, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun bu hafta bir kez daha uyardığı gibi, Tahran'ın İran'ın herhangi bir yerini vurabilecek askeri açıdan üstün düşmanına karşı seçeneklerinin sınırlı olduğunu söylüyor. Herhangi bir eylem, İsrail'e yönelik stratejik bir tehditten ziyade sonuçsuz bir intikama benzeyecek.
1- Füze ve İHA saldırıları düzenlemek
Nisan ayında İran, Suriye'deki konsolosluğunun bir hava
saldırısıyla yerle bir edilmesinin ardından İsrail'e yüzlerce füze
ve insansız hava aracı fırlattı. Saldırıyı günlerce telgrafla
bildirmiş, İsrail, ABD ve Fransa'ya füzelerin çoğunu İsrail hava
sahasına ulaşmadan engellemek için yeterli zaman sağlamıştı. İran
benzer bir saldırıya kalkışabilir ama çok az uyarı olsa bile İsrail
ve müttefikleri teyakkuz halinde ve muhtemelen yine bir yaylım
ateşini önleyeceklerdir. Ancak bu kez İsrail cezalandırma yoluna
gidecektir. Nisan ayındaki saldırının ardından İsrail askeri bir
havaalanındaki radar kulesini bombalayarak misilleme yapmış, çok az
hasara yol açmış ama İran'a çok daha fazlasını yapabileceğini
göstermişti. Başka bir saldırıya misillemesi çok daha zarar verici
olacaktır.
2- İran vekillerini ve müttefiklerini saldırılarını
yoğunlaştırmaya iter
Hizbullah'ın diz çöktüğü ve Hamas'ın Gazze'de neredeyse yok
edildiği bir ortamda İran hala Yemen'deki Husilere ve son on ayda
İsrail'e füze fırlatan Irak ve Suriye'deki gruplara güvenebilir.
İsrail'in hava savunması karşısında pek başarılı olamadılar, sadece
birkaçı geçip gitti ama sembolik bir zafer kazanmak için
saldırıları iki katına çıkabilirler.
3- Yurt dışında terör operasyonları
İran, ajanlarını yurt dışındaki İsrailli Yahudi hedeflere saldırı
düzenlemek için kullanabilir ya da 1994'te Hizbullah'ın Arjantin'de
bir sinagogu havaya uçurarak 85 kişinin ölümüne neden olması da
dahil olmak üzere birçok kez yaptığına inanıldığı gibi vekilleri ve
müttefikleri tarafından bu tür saldırıları kolaylaştırabilir. Böyle
bir saldırıda herhangi bir sorumluluğu olduğunu reddedecektir ancak
yine de yaptırımların hafifletilmesi için nükleer görüşmelere
yeniden başlamak istediği bir dönemde ABD ve Batı'yı daha da
yabancılaştırma riskiyle karşı karşıya kalacaktır.
4- Basra Körfezi'nde hedef nakliye
İran geçmişte ABD ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi Körfez
ülkelerine baskı yapmak için küresel petrol tedariki için kilit bir
su yolu olan Basra Körfezi'ndeki gemileri hedef aldı ve ABD'yi
İsrail'e baskı yapmaya zorlamak için bunu tekrar yapabilir. Ancak
ABD'nin bölgedeki askeri varlıklarını büyük ölçüde artırması
caydırıcı olabilir.
5- Siber saldırılar
İran son yıllarda siber savaş faaliyetlerini genişletmeye ve
geliştirmeye çalışarak hem ABD'yi hem de İsrail'i ve hatta
İngiltere'yi hedef aldı. Bu tür saldırılarda, 2022 yılında İsrail
hükümetine ait bazı web sitelerinin çökmesine neden olan bir
saldırı da dahil olmak üzere, sınırlı başarı elde ettiler. Böyle
bir hamle, 2021'de İran'ın Natanz nükleer tesisini karartarak siber
savaş konusunda çok daha becerikli olan İsrail'den yine bir yanıt
gelmesine neden olabilir.