KHK nedir, çıkarma yetkisi kime aittir? Yeni KHK’da neler var?
Son günlerde gündem olan KHK’nın ne olduğu çoğu kişi tarafından araştırılmaya başladı. Peki ya KHK nedir, neden çıkarılır? KHK çıkarma yetkisi kime aittir?
KHK son dönemlerde adını çokça duyduğumuz bir tabir. KHK olarak bilinen kelimenin açılımı Kanun Hükmünde Kararname’dir. Kanun hükmünde kararname ya da KHK genel tanım olarak yasama organının konu, süre ve amacı belirleyen bir yetki kanunu ile verdiği yetkiye veya doğrudan doğruya anayasadan aldığı yetkiye dayanarak, hükümetin çıkardığı, maddi anlamda kanun gücüne sahip, parlamentonun tasdiki ile şekli ve organik anlamda kanun gücünü kazanacak olan kararnamelerdir. Türkiye'de 1982 Anayasası'nın 87. maddesi ile, "Bakanlar Kuruluna belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek" TBMM'nin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır. Anayasa'nın 91. maddesinde de KHK çıkarma yetkisi verme hususu düzenlenmiştir.
KHK çıkarma yetkisi kime aittir?
Türkiye Büyük Millet Meclisi, Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verebilir. Yetki kanunu, çıkarılacak kanun hükmünde kararnamenin, amacını, kapsamını, ilkelerini, kullanma süresini ve süresi içinde birden fazla kararname çıkarılıp çıkarılamayacağını gösterir. Bakanlar Kurulu’nun istifası, düşürülmesi veya yasama döneminin bitmesi, belli süre için verilmiş olan yetkinin sona ermesine sebep olmaz. Sıkıyönetim ve olağanüstü hallerde, Cumhurbaşkanının Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu’nun kanun hükmünde kararname çıkarmasına ilişkin hükümler saklıdır. Kanun hükmünde kararnameler, Resmî Gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe girerler. Ancak, kararnamede yürürlük tarihi olarak daha sonraki bir tarih de gösterilebilir. Kararnameler, Resmî Gazetede yayımlandıkları gün aynı zamanda Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulur.
Yeni KHK’da neler var?
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne geçiş KHK’sı Resmi Gazete’de 477 sayılı Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname Resmi Gazete’de yayımlandı. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine yönelik değişiklikler gerçekleştirildi. Pek çok kanunda yer alan yer alan ‘nizamname’ ifadeleri ‘Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan yönetmelik’ olarak değiştirildi.477 sayılı KHK Cumhurbaşkanı’nın ant içip göreve başlamasının ardından yürürlüğe girecek. Cumhurbaşkanı’nın yemin edip göreve başlamasıyla yeni hükümet kurulmuş olacak ve yetki yasası görevini tamamlayacak. Yeni dönemde Cumhurbaşkanı tarafından yayımlanan 1 No’lu kararnameyle bakanlıkların kuruluşu gerçekleştirilecek ve yeni teşkilat şeması belirlenecek.