PPK toplantısı: Parasal sıkılaşma, enflasyon iyileşene kadar sürecek
Merkez Bankası (MB) politika faizinin yüzde 25'e yükseltildiği Para Politikası Kurulu'nun (PPK) toplantı özetinde, parasal sıkılaşmanın enflasyonda iyileşme sağlanana kadar süreceğini kaydetti.
MB Para Politikası Kurulu, geçen hafta politika faizini 750 baz puan artışla yüzde 25'e çıkarmıştı. Bugün yayınlanan toplantı özet metninde parasal sıkılaşma ve enflasyon mesajı verildi.
Özette, kur korumalı mevduat hesaplarının kur farkı ödemelerininin TL likiditeye etkilerinin yakından izlendiği belirtirilerek gerekli adımların atıldığı kaydedildi.
Metinde, "Sadeleşme süreci ve politika faizindeki artışla birlikte TL enstrümanlara olan talebin artacağız" dendi.
'Ana eğilim enflasyonda yükselişin sürdüğü
yönünde'
Metinde öne çıkanlar şöyle:
- Yakın döneme ilişkin göstergeler enflasyonun ana eğiliminde yükselişin sürdüğüne işaret etmektedir. Bu gelişmede yurt içi talepteki güçlü seyir, ücret ve kur kaynaklı maliyet yönlü baskılar, hizmet enflasyonundaki katılık ve vergi düzenlemeleri belirleyici olmaktadır.
- Döviz kuru ve uluslararası gelişmeler sonucunda akaryakıt fiyatlarında artış hızının artması da doğrudan ve dolaylı kanallarla enflasyondaki yükselişe ilave etki yapmış ve genele yayılmasına katkıda bulunmuştur. Nitekim öncü göstergeler, temmuz ayının ardından ağustos ayında da genele yayılan, yüksek fiyat artışlarının gerçekleştiğine işaret etmektedir.
'Yüksek artış ağustosta da sürecek'
- Öncü göstergeler talep, ücret, döviz kuru, vergiler ve bozulan
fiyatlama davranışları kanallarıyla oluşan yüksek aylık fiyat
artışlarının ağustos ayında da devam edeceğine işaret etmektedir.
Buna bağlı olarak, yıllık enflasyonun da önemli ölçüde yükseleceği
tahmin edilmektedir.
- Öncü göstergeler iç piyasa siparişlerindeki canlı seyrin ağustos ayında gücünü koruduğuna işaret etmektedir. Firma görüşmeleri ise yüksek oranlı fiyat artışlarının da etkisiyle sektörel düzeyde sınırlı ivme kayıplarına işaret etmektedir.
- Güncel veriler, deprem bölgesinde ekonomik faaliyetin beklenenden hızlı toparlanmasını sürdürmesiyle afet kaynaklı daralmanın büyük ölçüde telafi edildiğini göstermektedir.
Altın kararı izleniyor
- 2023 yılında cari açığın seyri üzerinde kritik öneme sahip
olan altın ithalatının artış hızını azaltmaya yönelik alınan
tedbirlerin etkisi yakından takip edilmektedir. Yurt içi talepteki
güçlü seyir tüketim malları ithalatı kanalıyla cari işlemler
açığını artırıcı etkide bulunmaktadır.
- Temmuz ayına ilişkin geçici dış ticaret verileri ihracatın bayram tatili kaynaklı olarak teslimatların öne çekilmesi nedeniyle temmuz ayında gerilediğine işaret ederken, ithalat tarafında tüketim malları ithalatı başta olmak üzere tüm alt mal grupları bazında haziran ayındaki düşüşlerinin üzerinde artışlar kaydedildiğini göstermektedir.
- Öte yandan ağustos için yüksek frekanslı veriler mevsimsellikten arındırılmış olarak ihracatta toparlanmaya karşılık, ithalatta nispeten yatay seyrin korunduğunu ima etmektedir.
Ücretler yukarı yönlü baskı yapacak
- 2023 yılı temmuz ayında asgari ücrette yapılan güncellemeye memur
ve kamu işçi ücretlerindeki düzenlemelerin eşlik etmesi ve
ücretlerdeki artışın genele yayılması sonucu yılın ikinci yarısında
enflasyon üzerinde başta maliyet kanallı etkiler olmak üzere yukarı
yönlü baskıların güçlü olacağı öngörülmektedir.
- Türk lirasındaki değer kaybının, ücretlerde genele yayılan artışın ve vergi düzenlemelerinin yakın dönemde enflasyon üzerinde maliyet yönlü baskı oluşturmaya devam edeceği öngörülmektedir. Söz konusu etmenlerden tüketici fiyatlarına geçişkenliğin özellikle enflasyon beklentilerinin bozulduğu dönemlerde daha güçlü gerçekleştiği görülmektedir.
Önemli kalemlerde enflasyon yüksek
seyredecek
- Kira, eğitim, sağlık, eğlence-kültür başta olmak üzere belirli
hizmet kalemleri geçmiş tüketici enflasyonuna dönük fiyatlama
davranışı sergileyerek, enflasyonist etkilerin uzun bir zamana
yayılmasına neden olmaktadır. Tüketici enflasyonunda yakın dönemde
beklenen görünümle birlikte, geçmiş enflasyona endeksleme eğilimi
belirgin olan kalemlerde enflasyonun bir süre daha yüksek seyretme
riski bulunmaktadır.
Enflasyon için 'sorun uzun sürer' tespiti
- Vergi ve yönetilen fiyat artışları, asgari ücret düzenlemesi ve
kur gelişmeleri gibi ekonominin normal enflasyon dönemlerinde
geçici görülen şokların, yüksek enflasyon ortamında beklentiler ve
enflasyon ataleti üzerinden beklenenden daha uzun süreli olumsuz
etkileri olabileceği değerlendirilmektedir. Söz konusu unsurlara
ilaveten temmuz ve sonrasında akaryakıt fiyatlarında devam eden
yükselişin de etkisiyle, enflasyon beklentilerinde ve fiyatlama
davranışlarında öngörülenin üzerindeki bozulma, enflasyon
görünümüne dair yukarı yönlü riskleri canlı tutmaktadır. Manşet
enflasyon yayılım endeksi temmuz ayında daha olumsuz bir görünüm
sergilemiş ve tarihsel ortalamasının yaklaşık üç standart sapma
üzerinde değer almıştır.
'TL'ye talep artabilir'
- Haziran ayından itibaren sadeleşme süreci kapsamında bankacılık
sisteminin sağlıklı işleyişini de temin etmek amacıyla alınan
önlemlerle öncelikle Türk lirası ticari kredilerinin akışı tesis
edilmiştir. Haziran ayında sektör genelinde yüzde 0,3 artış
kaydeden Türk lirası ticari krediler temmuz ayında yüzde 2,4
oranında büyümüştür.
- Bu süreçte düşüş eğilimine giren Türk lirası mevduat faizleri 18 Ağustos haftasında yüzde 24,9 seviyesinde gerçekleşmiştir. Makroihtiyati çerçevede sadeleşme süreci kapsamında atılan son adımlar ve politika faizindeki artışla birlikte Türk lirası enstrümanlarına olan talebin artacağı, kredi ve mevduat faizlerinin birlikte yükseleceği ve parasal aktarım mekanizmasının güçleneceği değerlendirilmiştir.
- Son dönemde yapılan anlaşmalar ile teknoloji yatırımlarını ve üretim kapasitesini geliştirecek alanlara yoğunlaşacak doğrudan yabancı yatırımlar önümüzdeki dönemde dış finansmanı destekleyecektir.
2,2 milyar dolarlık portföy girişi
- Risk primi ve kur oynaklıklarındaki düşüşlere haziran ayından
itibaren 0,48 milyar ABD doları DİBS piyasasına ve 1,75 milyar ABD
doları hisse senedi piyasasına olmak üzere toplam 2,23 milyar ABD
doları net portföy girişi eşlik etmiştir.
'Parasal sıkışlaştırma' mesajı
- Politika faizi, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve
enflasyonu orta vadede yüzde 5 hedefine ulaştıracak parasal ve
finansal koşulları sağlayacak şekilde belirlenecektir. Enflasyon
görünümü ve yukarı yönlü riskler göz önüne alındığında Kurul, para
politikası çerçevesinin yüzde 5 enflasyon hedefini gerçekleştirme
kapasitesinin güçlendirilmesi gerektiği değerlendirmesinde
bulunmuştur.
- Fiyat istikrarındaki bozulmanın makroekonomik istikrar ve özellikle finansal istikrar üzerinde oluşturabileceği risklere de dikkat çekilmiştir. Enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırma gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilecektir.
Sadeleşme adımları
- Kurul, mevcut mikro- ve makroihtiyati çerçeveyi, piyasa
mekanizmalarının işlevselliğini artıracak ve makro finansal
istikrarı güçlendirecek şekilde sadeleştirmektedir. Sadeleşme
adımları kademeli olarak sürdürülecek, bu süreçte dönüşümün hızı ve
sıralaması etki analizleri ile belirlenmeye devam edecektir. TCMB
tarafından yapılan düzenlemelere ilişkin etki analizleri söz konusu
çerçevenin tüm bileşenleri için enflasyon, faizler, döviz kurları,
rezervler, beklentiler, menkul kıymetler ve finansal istikrar
üzerindeki yansımalarıyla birlikte bütüncül bir bakış açısıyla
değerlendirilerek yapılmaktadır.
- Bu kapsamda, Türk lirası mevduat payının artırılmasına yönelik düzenlemeler parasal aktarım mekanizmasını güçlendirecektir. Kurul, faiz artırımının yanı sıra, parasal sıkılaştırma sürecini destekleyecek seçici kredi ve miktarsal sıkılaştırma kararları almaya devam edecektir. Bu kararlarla, temel politika aracı olan politika faizleri parasal, finansal koşullar ve beklentileri etkilerken, Türk lirası likidite ve tüketim talebindeki aşırılıkların dengelenmesi ve para politikasının etkinliğinin artırılması hedeflenmektedir.
- Bireysel kredilerdeki ivmelenmeyle birlikte iç talebin hem doğrudan hem de cari denge üzerinden fiyat istikrarını bozduğu değerlendirilmiştir. Seçici kredi sıkılaştırması kararları sonucunda yurt içi talepte dengelenme sürecinin destekleneceği öngörülmektedir.
TL likidite izleniyor
- Döviz kuru gelişmelerinin etkisiyle kur korumalı mevduat
hesaplarının kur farkı ödemeleri nedeniyle finansal sisteme girişi
gerçekleşen Türk lirası likidite yakından izlenmektedir. Mevcut
piyasa koşulları ve önümüzdeki döneme ilişkin likidite
projeksiyonları dikkate alınarak yapılan etki analizleri
çerçevesinde gerekli adımlar atılmaktadır.
Enflasyon ve enflasyonun ana eğilimine ilişkin göstergeler yakından takip edilecek ve Kurul, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir. Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede almaya devam edecektir.