Yıldırım: ABD ile müttefiklik üç şarta bağlı

Başbakan Binali Yıldırım, İngiltere dönüşü uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı.

IISS düşünce kuruluşunda, S 400’lerle ilgili soruya (ABD’nin PYD ile işbirliğine yaptığı savunmaya atıfla) “Tercih değil, mecburiyet” vurgunuz güzeldi…

Bize gereken katkıyı, desteği sağlasalardı, gerekli işbirliğini yapsalardı biz niye gidelim başka bir şey alalım. En önce onlarla oturduk. Biz elimizden gelen bütün çabayı gösterdik. Tabii ki kendi savunmamızı, kendi sistemimizi kendimiz mutlaka geliştirmemiz lazım.

YPG ile ilgili Pentagon açıklamada bulundu, ‘silah vermeye devam edileceği’ ile ilgili…

Şimdiye kadar hep şu söyleniyordu; Zarrab sanıktan tanığa dönüştürülecek, diye… ABD hükümeti ile bir anlaşmaya girecek. Belli ki bu süreç öyle işliyor. Bunun izahı bu. YPG/PYD ile ABD’nin işbirliği sürecek, sürmeyecek meselesine gelince… Bizim muhatabımız ABD Başkanıdır. Bizi bağlayan onun sözüdür. Kurumlar ayrı telden çalıyorsa onların sorunudur.

“ÜLKE CİDDİYETİNE UYACAK BİR İŞ DEĞİL”

Pentagon ve NATO’da Türkiye’yi doğrudan hedefe koyan bir düşünce var sanki…

Onların düşüncesi bizi ilgilendirmez. Biz devletlerle muhatabız. Öbür türlü, her kurum birbiriyle iş tutarsa nasıl düzen, tertip sağlanacak? Böyle bir şey olmaz. Bu, ülke yönetim ciddiyetine uyacak bir iş değil.

Trump, “YPG’ye daha fazla silah vermeyeceğiz” sözünü, “ABD, YPG’den desteğini tamamen çekiyor” şeklinde mi değerlendirmek gerekiyor?

Bu meseleler Sayın Cumhurbaşkanımız ile Başkan Trump arasında konuşulmuş meselelerdir. Uygulamalara bakıp göreceğiz.

Suriye ve YPG özelinde Trump’ın politikası farklıymış gibi bir algı var. Olanlar “Derin ABD’nin icraatı” gibi bir algı var. Pentagon ile Trump arasında uyum var mı?

ABD’nin nasıl yönetildiği ile uğraşacak vaktimiz yok. Bizim ABD ile anlaştığımız konular var, ayrıştıklarımız var. Uzun vadede, iki ülkenin hem kendi gelecekleri, hem de Ortadoğu’nun geleceği bakımından daha fazla birlikte hareket etmesi gerekir.

“ÖNÜNDE ÜÇ ENGEL VAR”

ABD ile Türkiye geçmişte olduğu gibi müttefik olarak NATO’da ve iki stratejik müttefik olarak devam edecekse bunun önünde üç engel var: Birincisi, bizim isteğimiz DEAŞ’la mücadelede, terör örgütü PKK’nın aynısı olan, iç içe geçmiş bir örgütle ABD’nin çalışmaması, DEAŞ’la mücadeleyi bunlarla bir olup yapmaması.

İkincisi; 15 Temmuz darbe girişiminin arkasında olduğuna Türk milletinin emin olduğu bir örgütün başının ABD’de hâlâ çok rahat hareket etmesi. Bu konuda bir adım mutlaka atılmalıdır.

Üçüncüsü; sizin ne yapıp edip, Türk halkının ABD hakkındaki olumsuz algısını düzeltecek bir çıkış yapmanız lazım.

“DAVA ALGI OPERASYONU”

Şimdi bunlara bir şey daha ilave oldu. Karşılıklı vizelerin krize girmesi, sonra kısıtlı açılması, karşılıklı tutuklamalar var, davalar var. Yani iki ülke ilişkileri zaten nazik bir dönemden geçiyor. Bu davalarla birlikte hukuk zeminindeki gelişmeler ilişkilerimizin geleceğini tehdit etmesin. Açıkça bizim söylediğimiz bu.

ABD’nin bize verdiği cevaplar ne?

Bir: “PYD/YPG bir tercih değil, mecburiyet. Eskiden başlamış, şu anda da alternatifimiz yok. Bunlarla stratejik işbirliğimiz yok. Konjonktürel bir beraberlik.” Madem öyle, şimdi DEAŞ bitti, bunlarla ilişkiye nokta konulmalı. Son görüşmelerde böyle bir intiba oluştu.

İkincisi, FETÖ ile ilgili. Defalarca taleplerimiz oldu. Belgeler, bilgiler, her şeyi verdik ama henüz adım atılmış değil. Son gidişimde de bu meselenin çok önemli olduğunu, Türk toplumunun ABD yönetiminden bir hareket beklediğini, bu olmadığı zaman darbe ile ilgili kuşkuların daha da yerleşik hale geleceğini söyledim. Zannediyorum bu konuya daha titiz eğilecekler. Bu yönde bir algım oluştu. Bunu zaman gösterecek. Tüm bunları konuşurken bu davalar meselesi işin içine girince olay biraz daha farklı bir boyuta evrilme eğilimi gösteriyor. Bunu da yakından takip ediyoruz. Bu dava, tamam hukuk meselesidir falan ama... Neticede bunun yine Türkiye, Türk siyaseti üzerinde bir algı operasyonuna, bir ekonomik sıkıştırmaya doğru yöneltildiği algısı bizde oluşmaya başladı.

“BİZİ BAĞLAYAN BM KARARIDIR”

Türkiye uluslararası hukuka uygun hareket etmiştir. Bizi bağlayan BM ambargo kararıdır. Buna aykırı da Türkiye’nin hiçbir tasarrufu olmamıştır. Dün de yok, bugün de, yarın da olmaz... Bu çok net. ABD 60 tane Boeing için İran’la oturuyor, anlaşma yapıyor. Onda ambargo mevzusu yok, yasak yok. Türkiye daha masum bir ticaret yapıyor, ambargo konusu oluyor. Bunu kabul etmemiz mümkün değil. İşin sonunda her şey ortaya çıkacak.

“SURİYE’DE İŞ BİTECEK”

Suriye anayasası için Rusya ile ABD’nin birlikte yazdığı metinden söz ediliyor. Türkiye, anayasa yazım sürecine dahil olacak mı?

Astana’nın devamı Soçi görüşmeleridir. Bunlar önümüzdeki ay da devam edecek. Biri Türkiye’de, biri Rusya’da, biri İran’da. Üçlü görüşmelere kadar teknik düzeyde bu konular ele alınacak. Konunun uzmanları gerek anayasanın çerçevesi nasıl oluşturulacak, kimler katılacak, kimler katılmayacak, içeriği ne olacak, teknik düzeyde buna çalışacak. Daha sonra bu çalışmalar zirvelerde ele alınarak, gerekli düzeltmeler, talimatlandırmalar yapıldıktan sonra bir noktaya gelecek. Sonra BM’nin kararı doğrultusunda Cenevre görüşmelerinde iş teslim edilecek. Orada daha geniş katılımlı, Suriye’nin toprak bütünlüğünü esas alan, teröre bulaşmamış bütün grupların katılacağı, ayrıca ülkemizde yaşayan tüm Suriyeli göçmenlerin de oy kullanacağı bir sürece getirilmesi için gayret gösterilecek. Herkes hazırlığını yapıyor, pozisyon belgelerini oluşturuyor. Sonra bunlar masaya konulacak. Herkes şu noktaya geldi artık; Suriye’de bu iş bitecek.

“BANKALARI YALNIZ BIRAKMAYIZ”

Fitch, ABD’deki soruşturmanın Türk bankalarının üzerinde bir not baskısı getirebileceğini söyledi. Bu durumda hükümetin bankalara yaklaşımı nasıl olur?

Biz bankalarımızla, reel sektörümüzle, finans piyasalarımızla bir bütünüz. Gayet tabii ki ekonomimize topyekun saldırı yapıldığında ‘ben bankaların işine karışmam’ diyecek halimiz yok. Hepsine gereken cevabı vereceğiz. Savaşlar sadece tankla, tüfekle olmuyor. Artık siber savaşlar var, ekonomik savaşlar var, politik savaşlar var. Savaşta çeşitlilik arttı. Türkiye 15 yıldır içeride ve dışarıda savaşarak ayakta kalmasını bilen bir ülkedir. Kimseyi yalnız bırakmayız. Ömer Muhtar’ın dediği gibi bizi öldürmeyen darbeler daha da güçlendiriyor.

“İTTİFAKA ENGEL BİR SEBEP YOK”

MHP Lideri Bahçeli ittifaka sıcak baktığını açıkladı. 2019’da MHP ile seçim ittifakı yapacak mısınız?

MHP ile bir çok konuda aynı düşünüyoruz. Zaten Anayasa değişikliği sürecinde fiili olarak ittifak yaptık biliyorsunuz. Değişikliklerin hazırlanması, Meclis’te kabul edilmesi ve referandum kampanyasında savunulmasında, 16 Nisan’a kadar neredeyse birlikte çalıştık. Orada da bırakmadık, 15 Temmuz sonrası da MHP yine aynı net duruşu ortaya koydu. Bugün de milli meseleler başta olmak üzere, bir çok düzenlemede MHP’den olumlu katkılar görüyoruz. Gayet tabii ki istikrarı, tek başına güçlü iktidarı olabildiğince çok daha büyük destekle sağlamak için böyle bir birlikteliğe gidebiliriz. Şimdi pek çok konuda birlikte hareket ettiğimiz parti ile neden yine beraber hareket etmeyelim? Buna engel bir sebep yok. Bu gücümüz yetmediği için değil, yarısından çok daha fazlasının oyunu almak için olabilir.