Otomobillerde 'kara kutu' dönemi: Sürücüye ait gizlilik korunacak mı?

Avrupa Birliği (AB), otomobillerde "kara kutu" kullanımını zorunlu hale getirmeye hazırlanıyor. Temmuz 2024'ten itibaren AB ülkelerinde yürürlüğe girecek bu düzenleme, sekiz koltuklu otomobilleri, pick-up kamyonetleri ve vanları içeren 3.500 kilogramın altındaki ağırlığa sahip N1 sınıfı araçları kapsayacak.

27 AB ÜLKESİNİ KAPSIYOR

Yeni düzenleme, Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Hırvatistan, Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya ve İsveç gibi 27 AB ülkesini kapsayacak.

Kara kutu veya EDR (Olay Veri Kaydedici) sistemi, araçlardaki hava yastığı sistemine entegre edilecek ve isteğe bağlı olarak devre dışı bırakılamayacak. Hava yastığı ve emniyet kemeri sensörleri etkinleştiğinde, EDR otomatik olarak devreye girecek. Sistem, aracın kaputu açıldığında, yatay veya dikeyde hızın 0.15 saniyede saatte 8 kilometreye kadar arttığı durumları kaydedecek.

SÜRÜCÜYE AİT VERİLERİN GİZLİLİĞİ

Kara kutular, aracın hızı, fren kullanımı, pozisyonu, titreşimi ve gömülü güvenlik sistemleri verilerini toplayacak. Acil bir durum algılandığında, araç zorunlu e-Call sistemi aracılığıyla yardım çağırabilecek. EDR sistemi, araç verilerini yüksek doğrulukla kaydedecek ve bu veriler, sadece acil durumlarda yetkililer tarafından erişilebilecek şekilde korunacak, böylece sürücüye ait verilerin gizliliği sağlanacak.

AB, bu adımıyla güvenlik ve kazaların nedenlerini daha iyi anlama, acil durum müdahalelerini hızlandırma ve gelecekteki trafik güvenliği önlemlerini geliştirme amacını taşıyor. Bu uygulama, araç güvenliği alanında AB standartlarını artırmaya yönelik bir adım olarak değerlendiriliyor. ABD'de de benzer bir yasal düzenleme süreci yaşanmış, ancak AB'nin bu alandaki adımları daha ileriye gitmiş durumda.

OLAY VERİ KAYDEDİCİ YA DA EDR SİSTEMİ NEDİR?

Olay Veri Kaydedici ya da EDR (Event Data Recorder), otomobillerde meydana gelen kazaların detaylarını kaydeden bir elektronik sistemdir. Genellikle "kara kutu" olarak da adlandırılan bu sistem, araçtaki çeşitli sensörlerden gelen verileri toplayarak bir olayın nasıl gerçekleştiğine dair önemli bilgiler sağlar. İşte EDR sisteminin temel özellikleri:

1. Veri Toplama: EDR, araç içindeki çeşitli sensörler aracılığıyla kazayla ilgili verileri toplar. Bu sensörler arasında hız, frenleme, gaz pedalı durumu, emniyet kemeri kullanımı, hava yastığı tetiklenmesi gibi faktörleri ölçen cihazlar bulunur.

2. Kazayı Anlama: Bir kaza meydana geldiğinde, EDR sistemi bu olayın detaylarını kaydetmeye başlar. Özellikle hava yastığı devreye girdiğinde, EDR sistemi o anki verileri bir kayıt dosyasına yazarak olayın ne şekilde gerçekleştiğine dair bilgileri depolar.

3. Hava Yastığı Tetikleme: EDR sistemi, araçta meydana gelen şiddetli bir çarpışma durumunda hava yastığının ne zaman açılması gerektiğini belirlemede önemli bir rol oynar. Bu, kazadan sonra hava yastığının ne kadar sürede devreye gireceği gibi bilgileri içerir.

4. Kaza İncelemesi: EDR, kaza analizi yapan uzmanlara ve yetkililere önemli veriler sunar. Kazanın şiddeti, hızlanma ve yavaşlamalar, frenleme durumu gibi bilgiler, kaza sonrası olayın incelenmesinde kullanılır.

5. Trafik Güvenliği ve Araştırmalar: EDR verileri, genel trafik güvenliği araştırmaları için kullanılır. Bu bilgiler, kazaların nedenlerini anlama, güvenlik önlemlerini geliştirme ve gelecekteki araç tasarımlarını iyileştirme süreçlerine katkı sağlar.

6. Gizlilik ve Yasal Düzenlemeler: EDR verileri genellikle gizlilik konularıyla ilgili bir tartışma konusudur. Bu verilerin nasıl kullanılacağı, kimlerin erişim sağlayabileceği gibi konularda yasal düzenlemeler bulunmaktadır.

Kısacası, EDR sistemi, araçlardaki kritik anları kaydederek kazaların nedenlerini ve etkilerini anlamamıza yardımcı olan önemli bir güvenlik teknolojisidir. Bu sistem, trafik güvenliğini artırmak ve araçların güvenlik standartlarını iyileştirmek amacıyla kullanılmaktadır.