Mütalaa ne anlama geliyor? Hukukta savcı mütalaası nedir?

Gündemi aylardır etkileyen Brunson davası ile ilgili bugün karar açıklanıyor. Kararın açıklanmasına az bir zaman kala dava ile ilgili olarak Brunson için savcının mütalaasının verildiği açıklandı. Peki ya mütalaa ne anlama geliyor? Hukukta mütalaa nedir?

İzmir’de, terör örgütleri FETÖ ile PKK adına suç işlediği ve casusluk yaptığı iddiasıyla hakkında 35 yıl hapis cezası istenen, tutukluluğu ev hapsine çevrilen ABD’li din adamı Andrew Craig Brunson yargılanmak üzere Aliağa Ceza İnfaz Kurumları Kampüsü’ne götürüldü. İzmir 2'nci Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen Brunson davası başladı. Pastör'ün tanıkları dinlendikten sonra duruşmaya ara verildi. Saat 14.00 civarında verilen aranın ardından duruşmaya yeniden başlandı. Savcı, esas hakkındaki mütalaasını veriyor. Peki ya mütalaa ne demek?

SAVCI ADLİ KONTROL KARARLARININ BIRAKILMASINI TALEP ETTİ

Rahip Brunson davasında 1 saatlik aradan sonra duruşma yeniden başladı. ABD'li Rahip Brunson davasında savcı, esas hakkındaki mütalaasını verdi. Savcı Brunson için adli kontrol kararlarının bırakılmasını talep etti. Brunson davasında savcı mütaalasında 3 yıl 1 ay 13 gün hapis cezası verildi.

Mütaala ne anlama geliyor?

Bir davada hakimin hukuk bilgisi ve uzmanlığı dışında kalan farklı bir konuda (teknik, bilimsel vb.), bilirkişilerin (uzmanların) sundukları düşünce, fikir ve raporlar. Bilirkişi mütalaasını yazı ile bildirir. Ancak, hemen mütalaa verilmesi mümkün olan işlerde bilirkişinin sözlü mütalaası ile yetinilebilir ve bu mütalaa tutanağa geçirilerek imza ettirilir. Bir davada tüm deliller değerlendirildikten, tanıklar dinlendikten sonra savcının mahkemenin ne yönde karar vermesi gerektiği konusundaki beyanı. Savcı son duruşmada, vardığı sonucu esas hakkındaki mütalaasında ileri sürer.

Kişiler mahkemede bizzat kendileri davacı olabileceği gibi, kanuni temsilcileri ve avukat olan vekilleri aracılığı ile de temsil edilebilirler. Kanuni temsilci ve avukat vekil dışında bir üçüncü şahsın mahkemede temsil yetkisi yoktur. Bu anlamda, mütalaa sunan öğretim görevlisinin mahkeme huzurunda, tarafı temsil yetkisi de yoktur. Diğer yandan, deliller açıkça belirtilmiş olup, taraf işlemi ile mahkeme huzuruna getirilen hukuki mütalaalar deliller arasında yer almamaktadır. Yukarıdaki tespitlerden sonra, taraf işlemi ile kendiliğinden dosyaya ibraz edilen hukuki mütalaa, mütalaa sahibinin taraf olmaması, taraf temsilcisi yada vekili olmaması nedeniyle taraf işlemi olarak değerlendirilemez. Mütalaa veren mahkeme tarafından bilirkişi olarak atanmadığından, Mütalaası bilirkişi raporu olarak da değerlendirilemez. Davada taraf olanlardan birisinin tek yanlı isteği ile dava devam ederken, somut oılaya ilişkin olarak mahkemeye sunulduğu için, mütalaa öğreti kapsamında da değerlendirilemez. O halde; Mütalaa ne delildir, ne bilirkişi raporu, ne doktrinel bilgi ne de taraf işlemidir. Sadece tavsiye niteliği taşımaktadır. Hiç kimse devam eden yargılamaya müdahale edemez, tavsiye ve telkinde bulunamaz.