ABD - İsrail - Türkiye hattında Kudüs gerilimi

ABD medyasında yer alan haberlerde, ABD Başkanı Donald Trump'ın, 6 aylık askıya alma süresi gelecek hafta sona erecek 1995 tarihli Amerikan Büyükelçiliğinin Kudüs'e Taşınmasına İlişkin Yasa'yı daha fazla bekletmeyip Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyacağı ve Amerikan Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınmasına karar vereceği iddia edilmişti. 

ABD Başakanı Trump'ın damadı ve Orta Doğu Barış Elçisi Jared Kushner Pazar günü, ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyıp tanımamaya karar vermeye çalıştığını söyledi. Trump'ın Çarşamba günü Kudüs'ü İsrail'in başkenti ilan edeceğine ilişkin haberleri yalanlamayan Kushner, "Başkan kararını verecek" ifadelerini kullandı.

Trump’ın, Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyacağına dair iddialar tepkilere neden oldu. İşte liderlerin Kudüs açıklaması.

“İSRAİL İLE DİPLOMATİK İLİŞKİLERİMİZ KOPARMAYA KADAR GELİR”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyacağı iddialarına, bu durum bizim İsrail ile diplomatik ilişkilerimizi koparmaya kadar gider dedi ve sözlerine şöyle devam etti;

Amerika'nın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma kararı almaya hazırlandığı yönündeki haberlerle ilgili üzüntülerimi bir kez daha ifade etmek istiyorum. Kudüs, Sayın Trump, Müslümanların kırmızı çizgisidir. Filistin halkının yaraları kanamaya devam ederken her gün hak ihlalleri, zulümler, baskılar sürerken İsrail'e destek mahiyetinde böyle bir kararın alınması sadece uluslararası hukukun ihlali değil, aynı zamanda insanlık vicdanına da vurulmuş ağır bir darbedir. İslam İşbirliği Teşkilatı Dönem Başkanı olarak, bu konunun sonuna kadar takipçisiyiz. Eğer böyle bir adım atılacak olursa; hemen, beş on gün içerisinde İslam İşbirliği Teşkilatı Liderler Zirvesi'ni İstanbul'da toplayacağız. Sadece bununla da kalmayacağız. Bu Liderler Zirvesiyle de çok daha önemli etkinliklerle tüm İslam dünyasını o zirvede hareketlendireceğiz. Zira sıradan bir olay değil, bu olay. Amerika bütün işleri bitirdi de şimdi bu mu kaldı? DEAŞ ile de işi bitir, bu mu kaldı? Netanyahu, İsrail de kendi içinde iç hesaplaşmalarını bitiremiyor. Biz kesinlikle son ana kadar buradaki mücadelemizi kararlılıkla sürdüreceğiz. Kaldı ki bu, bizim diplomatik ilişkilerimizi İsrail ile koparmaya kadar gidebilir. Amerika'yı, bölgedeki sorunları daha derinleştirecek böyle bir adım atmaması konusunda buradan bir kez daha ikaz ediyoruz: Böyle bir şey olamaz. Böyle bir adım atamazsınız. Zira artık dünya bir bütündür. Bu bütünün içerisinde 'Ben istediğim gibi hareket ederim.' noktasında hareket ettiğiniz takdirde bu bölgede meydana gelecek sıkıntıları göz ardı edemezsiniz.

"KUDÜS, ORTA DOĞU'NUN KİLİT TAŞIDIR" 

Kemal Kılıçdaroğlu, "Kudüs 68 kuşağından çok sayıda gencimiz Filistin topraklarında yatmaktadır. Filistin bizim için önemlidir. Devlet kurmaları bizim için önemlidir. Bu salondan Filistin'e selamlar gönderiyoruz. Kudüs, Orta Doğu'nun kilit taşıdır. Kudüs üzerinde kimse oyun oynamasın. Eğer Kudüs ile ilgili yanlış bir karar alırlarsa, Orta Doğu'da yeniden kanın, gözyaşının nedeni olurlar. İsrail ile Filistin'in bir araya gelip görüşerek devletlerini kurmalarını, Filistin'i tanımalarını istiyoruz. Filistinli kardeşlerimizi destekliyoruz. Hiç kimse onlara olan desteğimizi engelleyemez." şeklinde konuştu.

"BM KARARLARINA TAMAMEN KARŞIDIR"

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, "ABD yönetiminin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıyacağı haberleri, son derece endişe vericidir. Bu, Kudüs’ün dini ve tarihi statüsüne, uluslararası anlaşmalara ve BM kararlarına tamamen aykırıdır.Böyle bir adım, zaten kırılgan olan Ortadoğu barış sürecini ortadan kaldıracak ve yeni gerilim ve çatışmalara sebep olacaktır. ABD yönetiminin bu vahim hatayı yapmayacağını ümit ediyoruz. Kudüs’ün ve Harem-i Şerif’in statüsünün korunması hayati önemi haizdir."

"BÖLGEYİ YENİ FELAKETLERE SÜRÜKLEYECEK ADIMLARDAN KAÇINILMALI"

Bekir Bozdağ, "Anlaşmalar ve BM'nin kararları Kudüs'ün statüsünü korumayı BM'ye de bir vazife olarak yüklemektedir ve BM'nin de bu statüyü korumak ayrı bir taahhüdü, sorumluluğudur. Türkiye, herkese bu noktada sorumluluklarını ve taahhütlerini bir kez daha hatırlatmaktadır. Bölgeyi lütfen yeni felaketlere, çatışmalara, kargaşalara sürükleyecek adımlar atmaktan kaçının."

"BÖYLE BİR KARAR BARIŞ SÜRECİNİ BALTALAR"

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani'ye başta "ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyacağı iddiası" olmak üzere Filistin'e ilişkin gelişmelerin yer aldığı yazılı mesaj gönderdiği bildirildi.

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın, "ABD'nin Tel Aviv Büyükelçiliği'nin Kudüs'e taşınması" tartışmalarına ilişkin, birçok ülkenin lideriyle ve uluslararası kuruluşla yazışmalar yaptığı açıklandı. Abbas, yazısında "böyle bir kararın, barış sürecini baltalayacağını ve bölgeyi daha fazla istikrarsızlığa sürükleyeceğini" vurguladı.

"KUDÜS YAHUDİLERİN 3 BİN YILLIK BAŞKENTİ"

İsrail Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Emanuel Nahson, paylaştığı yazılı açıklamada, "Erdoğan tanısın ya da tanımasın, Kudüs Yahudilerin 3 bin yıllık, İsrail'in de 70 yıllık başkentidir" dedi. Yerel basında yer alan haberlere göre, İsrail Milli Eğitim Bakanı Naftali Benett de, "Maalesef Erdoğan son yıllarda İsrail'e saldırmak için hiç bir fırsatı kaçırmadı. İsrail, Kudüs'ün İsrail devletinin başkenti olarak tanınması da dahil tüm amaçlarına devam etmeli. Her zaman eleştirecek birileri olur ama neticede birleşik bir Kudüs'e sahip olmak Erdoğan'ın sevgisine sahip olmaktan daha iyi" dedi.

Yerel basında ayrıca, İsrail Ulaştırma ve İstihbarat bakanlıklarını yürüten Yisrael Katz'ın, "Türkiye'nin Cumhurbaşkanından emir almayız. İsrail egemen bir ülkedir ve Kudüs onun başkentidir." şeklindeki sözlerine yer verildi.

"MÜSLÜMAN ÜLKELER İSRAİL'LE İLİŞKİLERİNDE DİKKATLİ OLMALI"

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani yaptığı açıklamada, "Müslüman bazı ülkelerin bölgede İsrail ile kurduğu ilişkilerde dikkatli olmalı" şeklinde konuştu.

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, bölgede İsrail'le ilişkileri canlandırmak yönünde bir komplo olduğunu öne sürerek, bu ülkeyle ilişkileri kesme çağrısında bulundu.

Ruhani, İran devlet televizyonunda canlı yayımlanan konuşmada "Bölgedeki bazı İslam ülkeleri, utanmadan Siyonist rejime yakınlıklarını açık etti. Eminim ki, dünyadaki Müslümanlar bu şeytani komplonun meyve vermesine izin vermeyecek" dedi.

İran Cumhurbaşkanı, bölgede kimin İsrail'le iyi ilişki kurmaya çalıştığını açık açık söylemedi. Ancak, geçen ay İsrailli bakanlardan biri, Suudi Arabistan'la Tahran konusunda gizli görüşmeler yaptıklarını söylemişti.

Suudi Arabistan ve İran, İsrail'i Ortadoğu'daki ‘asıl tehdit' olarak gördüklerini belirtseler de; son dönemde bölgede Tahran'la yaşanan kutuplaşmanın, Riyad'ı İsrail'e yaklaştırdığı yorumları artıyor.

Suudi Arabistan bu iddialara kamuoyu önünde henüz yanıt vermedi. Riyad'ın resmi görüşü ise, İsrail'le ilişkilerin Filistin'in 1967'de işgal edilen toprakları geri almasına bağlı olduğu.

BEYAZ SARAY: TRUMP KUDÜS’Ü İSRAİL’İN BAŞKENTİ İLAN EDECEK

Beyza Saray, ABD Başkanı Donald Trump'ın, "ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıdığını ilan edeceğini" açıkladı.

Beyaz Saray yetkilisi, Trump'ın Kudüs açıklamasıyla ilgili olarak basın mensuplarına telekonferans yoluyla değerlendirmelerde bulundu.

Adları açıklanmayan üst düzey yetkililerden ilki, "Başkan, ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıdığını ilan edecek. Başkan ayrıca Dışişleri Bakanlığına, Tel Aviv'deki ABD Büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması hazırlıklarına başlaması talimatı verdiğini de açıklayacak. Ancak bu, taşınmanın hemen yarın olacağı anlamına gelmiyor, zaten pratikte de elçiliği hemen taşımak mümkün değil." açıklamasını yaptı.  Yetkili, "Başkan'ın görüşü, Kudüs'ün hem İsrail'in tarihi anlamda başkenti olduğu, hem de bugünkü pratikte İsrail'in birçok yönetsel organının hali hazırda Kudüs'te bulunduğu gerçeğini tanımaktır." yorumunu yaptı.

YILDIRIM: ABD'NİN TAVRI, YENİ BİR DİNLER ARASI ÇATIŞMA ÇIKARACAKTIR

Başbakan Yıldırım, Güney Kore Başbakanı Lee Nak-Yeon’u ziyaret etti. İki ülkenin başbakanı ortak basın toplantısı düzenledi.

Yıldırım, ABD’nin Kudüs’ü, İsrail’in başkenti yapacağı sorusunu şöyle yanıtladı:

“ABD Başkanı Trump'ın Kudüs'ün hukuki statüsünü değiştirecek, ihlal edecek bir açıklama yapacağı yönünde, bugün için bir duyum söz konusudur. Amerika, büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma niyetinde olduğunu ifade ediyor veya İsrail'in başkenti olarak Kudüs'ün tanınması ihtimalinden bahsediliyor. Öyle veya böyle bu iki durum da açıkçası hukuk dışı bir karar olacaktır ve bölgede var olan sorunları da iyice içinden çıkılmaz bir hale dönüştürecektir. Bu yüzden zaman varken, yol yakınken ABD Başkanı'nın bu yönde bir açıklama yapmaması hem bölgenin geleceği hem de küresel barış açısından hayati öneme sahiptir.

YENİ BİR DİNLER ARASI ÇATIŞMA ÇIKARACAKTIR

Kudüs, 3 büyük dinin kutsal mekanıdır; İslamiyet, Hristiyanlık ve Musevilik. Burada emri vaki ile değişikli yapmak, Filistin devleti çabalarını da ortadan kaldıracaktır. ABD’nin bu tavrı yeni bir dinler arası çatışma çıkaracaktır. Yanlış adımların bölgede telafisi zordur. Kudüs, İslam alemi bakımında hassas bir konudur. Bu konudan herhangi bir adım atılmaması en büyük beklentimizdir. İsrail’in 1967 sınırları dâhilinde olan bağımsız bir Filistin devletini kabul etmesi daha iyi olacaktır bölge açısından.”

ÇAVUŞOĞLU: KUDÜS KARARI BÜYÜK HATA OLUR

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD Dışişleri Bakanı Tillerson ile görüştü.

Çavuşoğlu, “Kudüs kararı büyük hata olur. Tüm dünya karşı, Tillerson’a ilettim” dedi.

BOZDAĞ: KUDÜS’ÜN BAŞKENT İLANI, BÖLGEDE KAOSA YOL AÇAR

Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ Twitter’dan Kudüs’ün başkent olması hakkında açıklamalarda bulundu.

Bozdağ’ın açıklamaları şöyle:

“Kudüs, ümmeti Muhammed’in Mekke ve Medine’den sonra değer verdiği üçüncü şehirdir.

Kudüs, Müslümanların ziyaretine gideceği üç mescidden biri olan Mescid-i Aksa’nın (diğer mescidler ise Mescid-i Haram,Mekke’dedir;Mescid-i Nebevi, Medine’dedir)bulunduğu şehirdir.

Kudüs, Müslümanların ilk kıblesidir. Kudüs, Mirac mucizesinin şahididir ve Mirac mucizesinin gerçekleştiği yerdir. Kudüs, Müslümanların izzetidir; onurudur; şerefidir. Kudüs, sadece Filistinlilerin değil, bütün Müslümanların ortak davasıdır.

Kudüs, Ortadoğu ve dünya barışının anahtarıdır. Kudüs, Müslümanların kırmızı çizgisidir. Kudüs’ün statüsü, uluslararası anlaşmalarla teminat altına alınmıştır.

Kudüs’ün statüsünü korumak, hem BM’nin hem BM üyelerinin hem Müslümanların ve hem de İslam ülkelerinin namus borcudur

Kudüs’ün başkent ilanı, büyük zorluklarla yürütülen barış sürecini yok eder. Kudüs’ün başkent ilanı, bölgede büyük kargaşa, kriz, kaos ve çatışmalara kapı aralar; öngöremediğimiz olumsuzluklara gebedir.

Kısaca Kudüs’ün başkent ilanı, hepimiz ve herkes için büyük felaket olur.

Kudüs’ün başkent ilanı, tarihi inkardır; bölgedeki gerçekleri inkardır;  büyük haksızlıktır/zulümdür; büyük bir öngörüsüzlüktür; büyük bir akılsızlıktır/çılgınlıktır;  bölgeyi ve dünyayı ne zaman söneceği bilinmeyen bir ateşe atmaktır.

Herkesi, sorumlu davranmaya; imza koyduğu anlaşmalara sadık kalmaya; aklı selim ile hareket etmeye; iç politika veya başka gerekçelerle dünya barışını tehlikeye atmaktan kaçınmaya; nefsi hareket etmemeye; Müslümanları ve İslam ülkelerini izzetine, sahip çıkmaya davet ediyorum”

 KALIN: BM KARARINA AYKIRIDIR

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Cumhurbaşkanlığı Konutu'nda basın toplantısında konuştu.

Kalın konu hakkında şu açıklamaları yaptı:

“Kudüs konusu ile ilgili Amerikan yönetiminin tanıması yönünde hazırladığı haberler birkaç gündür gündemimizi teşkil ediyor. Bizim de temaslarımızın neticesinde Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyacağı haberlerini almış bulunmaktayız. Bu sabah, Malezya, İran, Katar, Endonezya devlet başkanları ile telefon görüşmeleri yaptı, yapmaya da devam ediyor. Kudüs'ün İsrail'in başkenti olarak ilan edilmesi BM kararına aykırı vahim bir hata olacaktır. BM kararlarının hiçbirisinde Kudüs'ün işgal ya da ilhak edilmesi ne kabul edilmiş ne tanınmıştır.

MİLLETİMİZ TARİHİ BİR SORUMLULUK HİSSETMEKTEDİR

İsrail 1980'de ilhak kararı almış, BMGK 478 sayılı karar ile işgalci güç İsrail'in tüm faaliyetlerini ilan etmiştir. 1980'de alınan karardan beri bizim açımızdan da bir değişiklik söz konusu değildir. Politikaları tanımadığımızı ifade etmek istiyorum. Bu kararda İsrail nezdindeki diplomatik misyonların Kudüs'te bulunamayacağına dair bir madde de vardır.

Milletimiz 400 yıl hizmet ettiği Kudüs'e karşı tarihi bir sorumluluk hissetmektedir. Toplumlar Filistin ve Kudüs konusunda birlik içindedirler. Kudüs bizim onurumuzdur, bizim kırmızı çizgimizdir. Konu sadece Müslümanlarla sınırlı değildir, 3 semavi dinin mensuplarının paylaştığı bir şehir olarak son derece önemli bir şehirdi. İslam İşbirliği Teşkilatı da değişikliğe dönük her türlü girişimi tanımayacağını ifade etmiştir.

CUMHURBAŞKANIMIZ, İİT'Yİ OLAĞANÜSTÜ ZİRVEYE DAVET ETMEKTEDİR

Ürdün Devleti'nin Filistin'deki vakıf mallarının korunması konusunda sorumlulukları var. Bir de Ürdün ile yakın temas içinde çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Diğer konuların yanında Ürdün Kralı ile Cumhurbaşkanımızın gündeminde Kudüs meselesi de yer alacaktır.

İsrail'in mülkü gibi lanse edilmesinin vahim hatasının önlenmesi konusunda ayrıca atılması gereken adımlar olduğu da ortadadır. Kudüs'ün sürdürülebilir bir Filistin devletinin başkenti olarak tanınması Ortadoğu barış sürecinin en temel meselesidir.

İslam devletleri arasında ortak hareket etmeye dönük olarak Sayın Cumhurbaşkanımız, İİT'yi olağanüstü zirveye davet etmektedir.

İİT 13 Aralık Çarşamba günü toplanacak. Kendisinin bu sabahtan beri ve gün boyunca yapacağı telefon görüşmelerinin amacı da koordinasyonu sağlamaktır. Cumhurbaşkanımız, din adamlarına, akademisyenlere dönük olarak bir çağrıda bulunacaktır. Bununla ilgili çağrı mektubunu da sizlerle paylaşacağız.”

PAPA'DAN KUDÜS AÇIKLAMASI

Vatikan'daki Papa 6. Paulus salonunda çarşamba günleri yaptığı genel kabul oturumuna katılan Katoliklerin ruhani lideri ve Vatikan Devlet Başkanı Papa Franciscus, ABD'nin Kudüs planına özel olarak değindi.

Oturumun son bölümünde, "Şimdi benim düşüncelerim Kudüs'le. Son günlerde ortaya çıkan durum nedeniyle duyduğum derin endişe karşısında sessiz kalamam" diyen Papa, Birleşmiş Milletler (BM) kararı uyarınca kentin statüsüne saygı duyulması çağrısında bulundu.

Papa, Kudüs'ün hem Yahudiler hem Hristiyanlar hem de Müslümanlar için kutsal tek şehir olduğunu, bu üç dinin de ibadet yerlerini bünyesinde bulundurduğunu ve bu nedenle barışa yönelik özel bir yeri olduğunu ifade etti. 

Dünyanın küresel boyutta zaten bir gerginliğin içinde olduğunu dile getiren Papa Franciscus, "Korunmuş kimliğiyle kutsal topraklar, Ortadoğu ve dünyanın bütünü yararına bilgeliğin ve ihtiyatın hakim olması için Tanrı'ya dua ediyorum." diye konuştu.

Bu arada, Vatikan Sözcüsü Greg Burke, İtalyan ANSA ajansına yaptığı açıklamada, Papa'nın sabah saatlerinde Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'tan gelen talep üzerine telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini bildirdi.

MHP LİDERİ BAHÇELİ'DEN KUDÜS AÇIKLAMASI

ABD yönetiminin Tel Aviv'deki Büyükelçiliğini Kudüs'e taşıma niyeti ve bu kadim şehri İsrail'in başkenti olarak tanımaya hazırlanması Ortadoğu'nun A'dan Z'ye mahvına hizmet edecek zaman ayarlı bir bombadır. ABD'nin kararı felakete ve hezimete davetiye çıkarıyor." açıklamasında bulundu.