Borcam bordan mı üretiliyor? Borcam nerelerde kullanılır?
Son zamanlarda tartışma konusu olan borcamı mercek altına aldık. Peki ya borcam bordan mı üretiliyor? Borcam tartışmalarının aslı nedir?
CHP Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak arasında tartışma konusu olan borcam bor meselesinden sonra insanlar borcamın bordan mı üretildiğini araştırmaya başladı. Peki ya işin aslı ne? Borcam gerçekten bordan mı üretiliyor, borcam tartışmasının aslı nedir?
Borcam kullanım şekline göre ikiye ayrılıyor. Bildiğiniz gibi borcam marka ismi olan sıcağa dayanıklı cam malzemeden oluşan mutfak eşyalarından biridir. Diğeri ise bor madeni destekli üretimi yapılan cam çeşitleridir. Aslında her ikisi de aynı kapıya çıkmaktadır. Borcam markası ısıya dayanıklı cam üretmek için bor madenini kullanmış ve marka olarak da “Borcam” ismini vermiştir. Cam sektöründe bor katkılı cam üretiminde borcam ismi de diğer taraftan kullanılmaktadır. Cam üretiminde kullanılan bor minerali cama ısıya dayanıklılık, üretim sırasında çabuk erime özelliği, ışığı kırma ve yansıtma özelliğini arttırma, darbe ve çiziklere karşı dayanıklılık gibi özelliklere katar.
Türkiye’de ısıya dayanıklı kullanılan camlar bor karışımlıdır. 10 yıllardır kullanımı devam eden ısıya dayanıklı camlar bor içeriği olmadan ısıyı gördüğünde çatlamaya neden olmaktadır. Mutfağımızda kullandığımız camlardan tutun da çeşitli sektörlerde ısıyla camın temasının bulunduğu kullanımlar için bor karışımlı camlar olmazsa olmazdır. Bor madeni aynı zamanda seramikte de aynı amaçla kullanılır ve kullanımı yaygındır. Özellikle emaye yapımında kullanılan bor minerali emayenin akışkanlığını ve doyma ısısını düşürür. Emayenin yapısına genelde sulu boraks katılır. Emaye metallerin paslanmasını önler ve kimyadan silah yapımına ve mutfak eşyalarına kadar birçok alanda kullanılır.
Bor Nedir?
Bor, atom numarası 5 ve kimyasal sembolü B olan kimyasal elementtir. Bor bir yarı metaldir. Gerek Güneş Sistemi'nde gerek Dünya'nın kabuğunda düşük miktarlı bir elementtir. Buna rağmen, doğada rastlanan bileşiklerinin (borat minerallerinin) suda çözünürlüğü nedeniyle belli yerlerde yüksek yoğunlukta bulunabilir. Elementel bor doğada bulunmaz. Endüstride yüksek saflıkta bor zorlukla elde edilebilir çünkü bor, karbon ve başka elementlerle bileşikler oluşturur. Borun çeşitli allotropları vardır: amorf bor koyu kahverengi bir tozdur; kristal bor ise siyah, son derece sert (Mohs sertlik skalasında yaklaşık 9,5) ve oda sıcaklığında düşük iletkendir. Elementel bor, yarı iletken endüstrisinde bir dopant olarak kullanılır. Yüksek saflıkta elementel bor süperiletken MgB2 teknolojisinin en önemli bileşenidir. Dünyada en cok bor Turkiyede. Dünyada 4 önemli elementel bor üreticisi vardır: H.C. Starck (Almanya), S.B. Boron (A.B.D), Thronox (A.B.D) ve Pavezyum Kimya (Türkiye).
Bor Nerelerde Kullanılır?
Bor bileşiklerinin ana kullanım alanları, çamaşır tozunda beyazlatıcı olarak (sodyum perborat) ve ısı yalıtımında kullanılan cam elyafının boraks bileşeni olaraktır. Bor bileşklierinin ayrıca, yüksek kuvvetli düşük ağırlıklı yapısal malzemelerde özelleşmiş rolleri vardır. Camlar ve seramiklerde onların ısı şokuna dayanıklı olması için kullanılır. Boron içeren reaktanlar organik bileşiklerin sentezinde kullanılırlar, ve boron içermeyen bazı ilaçların yapımında ara ürün olurlar. Biyolojide boratlar memelilere düşük düzeyde toksiktir (sofra tuzu kadar) ama eklem bacaklılarda çok daha etkilidirler. Boron içeren doğal bir antibiyotik bilinmektedir. Bitkilerde az miktarda boron hücre duvarının sertleşmesi için gereklidir, bu yüzden toprakta boronun varlığı bitki büyümesi için gereklidir.
Borcam İlk Ne Zaman Üretildi?
1968, Teknik Cam San. A.Ş.-Topkapı 'da sert borosilikat camdan ısıya dayanıklı cam ev eşyası, cam boru/çubuk ve laboratuar malzemeleri üretimine başlandı. 1974, M-16 Üfleme makinesi ile sert borosilikat camdan çaydanlık ve bardak otomatik üretimine başlandı. El imalatı çaydanlık, bardak gibi ürünlerin üretimi zenginleştirildi. 1977 yılından itibaren, sert borosilikat camdan üfleme ve pres ürünlerin tüm dünyada bilinen önemli bir üreticisi durumunda olan Japon NEG Firması ile dostluk çerçevesinde karşılıklı ziyaretlerle teknik konularda görüşmeler yapıldı. 1981 yılında, Paşabahçe Fabrikası M-16' ya göre büyük ürün üretebilen ve teknolojisi daha yüksek olan LH-16 Üfleme Makinesi, M-16 Makinesi yerine devreye alındı.
1985 yılında Japon NEG firması ile teknik yardım anlaşması imzalandı. Anlaşma kapsamında teknoloji desteği ile birlikte üretim için otomatik pres makineleri alındı. Borosilikat camın özellikleri yenilenerek tasarım çeşitliliği artırıldı ve Teknik Cam Sanayi Fabrikası'nda tek bir pres makinesi ile 1986 yılının 2. yarısından itibaren ısıya dayanıklı fırın kabı üretimine başlandı; kapaklı yuvarlak (59003) ve dikdörtgen tencereler (59009 ve 59010) ile dikdörtgen tepsi (59004), ilk ısıya dayanıklı fırın kabı üretimleridir. 1986, ısıya dayanıklı fırın kabı ve benzeri pres ürünlere, nihai tüketicilerin de görüşleri alınarak 17 seçenek arasından, BORCAM adı verildi. 1986, Borcam markası tescil edildi. 1989, üretim 2 pres hattına çıkarıldı: Borcam ürün yelpazesi genişletilerek oval tencere, kare ve yuvarlak tepsi üretimine başlandı.
Borcam Tartışması Nedir?
CHP'nin Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce , 7 Haziran'da Kütahya'da yaptığı mitingde "Siz bor madeninin üzerinde yaşıyorsunuz. Biz madenleri ne yazık ki işlemeden satıyoruz. Madenleri cevher olarak satıyoruz. Bu da ucuza gidiyor. Biz madenlerimizi mamul madde olarak satmamız lazım. Yani bordan füze yakıtı yapmamız lazım. Bordan ısıya dayanıklı cam yapmamız lazım. Bor olarak satarsan ucuza satarsın ama füze yakıtı olarak satarsan, ısıya dayanıklı cam olarak satarsan pahalıya satarsın" dedi.
İnce'nin bu ifadelerine Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak 'tan yanıt geldi. Cumartesi günü Pendik'te esnaf ziyaretinde bulunan Albayrak, şu ifadeleri kullandı:
"Geçen gün gördük, ana muhalefetin adayı. Adam diyor ki 'biz bordan cam üreteceğiz'. Yahu günaydın. Borcamı üretip, evlerde kullanalı 10 yıllar oldu, biz çoktan ürettik çoktan. Biz nükleerde, savunma sanayisinde, uçaklarda, tanklarda kullanılacak, en son teknoloji ile hammaddesinin tonu 200 dolarken, ürüne dönüştüğünde tonu 400 bin dolara çıkacak teknoloji için imza attık. İki bin kat katma değer üretiyoruz, adam borcamda kalmış."