Cambridge Analytica nedir?

Sosyal medya günümüzün olmazsa olmazları arasında. Facebook, Instagram'dan sonra pabucu biraz dama atılsa da çoğu kişinin kullandığı bir platform. Son zamanlarda ortaya çıkan Cambridge Analytica adında veri analizi merkezi haberlerinden sonra Facebook biraz karıştı. Peki ya Cambridge Analytica nedir, ne işe yarıyor? İşte Cambridge Analytica hakkında bilmeniz gerekenler...

Cambridge Analytica veri madenciliği, veri komisyonculuğu ve seçimler için stratejik iletişim kapsamında veri analizi yapan İngiltere merkezli siyasi danışma şirketidir. Cambridge Analytica 2013 yılında SLC Group'un yan firması olarak hizmet vermeye başladı. Cambridge Analytica şirketinin kısmi sahibi American risk portföyü yöneticisi olan muhafazakar görüşlü Robert Mercer ailesidir. Cambridge Analytica şirketinin Londra, New York ve Washington D.C.'de ofisleri bulunmaktadır.

Cambridge Analytica şirketinin CEO'su Alexander Nix 2014 yılında şirketin 44 seçim kampanyası yürüttüğünü açıklamıştır. Şirket 2015 yılında ABD senatörü Ted Cruz'un başkanlık seçimi kampanyası için veri analiz hizmeti vermiştir. Cambridge Analytica Donald Trump'ın 2016 ABD başkanlık seçimleri adaylığı ve İngiltere'nin AB'den ayrılması için başlatılan Brexit kampanyasını yönetmiştir. Cambridge Analytica'nın bu seçimlerdeki rolü tartışmalıdır ve her iki ülkede de hakkında açılan davalar bulunmaktadır. Politika bilimciler Cambridge Analytica'nın seçmenler üzerindeki etkisini sorgulamaktadır.

Cambridge Analytica şirketinin Facebook veri skandalı ile nasıl bir ilişkisi vardır?

Mart 2018'de Cambridge Analytica'nın iş yöntemleri hakkında birçok haber ortaya çıktı. The New York Times ve The Observer, Cambridge Analytica ve Facebook'un veri ihlalı yaptığını raporladı. Buna göre Facebook'un bir üniversite görevlisine platformdaki kullanıcıların verilerine erişim vermesiyle başlayan süreçte verile Cambridge Analytica şirketinin eline geçti. Cambridge Analytica şirketi de Donald Trump'ın başkanlık seçimleri kampanyasında bu verileri kullandı. Medyada çıkan haberlere karşılık olarak Birleşik Krallık Bilgi Komisyonu Ofisi, Cambridge Analytica şirketinin sunucularını araştırmak için izin istedi. Cambridge Analytica şirketinin Facebook sayfası ve reklamları, Facebook tarafından yasaklandı. 23 Mart 2018'de Britanya Yüksek Mahkemesi, Bilgi Komisyonu Ofisi'ne araştırma izni verdi.

Facebook veri skandalının baş aktörleri kimler?

Bahsi geçen 50 milyon Facebook kullanıcı verisi 270 bin Facebook kullanıcısının verilerini paylaştığı "thisisyourdigitallife" uygulaması aracılğıyla elde edildi. "thisisyourdigitallife" adlı üçüncü parti uygulamaya 2015 yılında bilgi paylaşma izni veren kullanıcıların listelerinde ekli olan arkadaşlarının da bilgileri Cambridge Analytica şirketinin eline geçti. "thisisyourdigitallife" uygulaması Cambridge Analytica şirketine veri sağlayarak Facebook'un hizmet kullanım şartlarını ihlal etti. Facebook kurucusu ve Üst Yöneticisi Mark Zuckerberg, şirketin 50 milyon kullanıcısına ait kişisel bilgilerin dışarı sızmasıyla ilgili resmi açıklama yaptı.

Mark Zuckerberg, bu gibi veri sızıntılarına karşı Facebook'un yıllardır çeşitli önlemler aldığını bildirdiği açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

"Sizin (kullanıcıların) verilerinizi koruma sorumluluğumuz var. Bunu yapamıyorsak, size hizmet etmeyi hak etmiyoruz. Tam olarak ne olduğunu anlamak ve bunun yeniden gerekleşmemesini sağlamak için çalışıyorum. Bu tür olayların yaşanmaması için yıllar önce önlemler almıştık. Ancak, hata yaptık. Daha yapılması gerekenler var. Facebook'u ben kurdum ve en nihayetinde platformumuzda yaşananlardan ben sorumluyum."

"Veri sızıntılarına karşı önlemler"

Zuckerberg, bu tür veri sızıntılarının yeniden yaşanmaması için Facebook'un yeni bir dizi önlemler aldığını da duyurdu. Buna göre, Facebook üzerinde yaygın olarak kullanılan ve yüksek derecede veriye erişimi olan uygulamaların inceleneceğini ifade eden Mark Zuckerberg, şüpheli faaliyetler gösteren uygulamalar için de soruşturma başlatılacağını bildirdi. Zuckerberg, Facebook için uygulama geliştiren kişilerin verilere olan erişimlerinin kısıtlanacağını vurgularken, kullanıcıların 3 ay boyunca kullanmadıkları uygulamalarına ise veri erişimi olmayacağını kaydetti.

"Kötü kullanımları bulanlara ödül"

Facebook'tan bugün yapılan açıklamada ise sosyal medya sitesindeki uygulamalardaki açıkları ve kötü amaçlı kullanımları bulan kişilere ödül verileceği duyuruldu. Açıklamada, Facebook kullanıcılarının uygulamalar ve paylaştıkları verilerle ilgili daha iyi bilgilendirileceğine yer verilirken, uygulamaların eriştiği kullanıcı bilgilerinin önemli bir kısmının da kısıtlanacağı aktarıldı.

2 günde 7 milyar dolar kaybetti

Facebook'un veri krizinin ardından şirketin hisseleri New York borsasında dün ve evvel gün yüzde 9,1 değer kaybederken, firmanın piyasa değerinde de 49,2 milyar dolar kayıp görülmüştü. Zuckerberg'in cuma günü 74,5 milyar dolar olan kişisel serveti dün itibarıyla 67,7 milyar dolara kadar inerken, ünlü Üst Yönetici 2 günde 6,8 milyar dolar kaybetmişti. Dünyanın en genç milyarderi olan Zuckerberg, ayrıca Forbes dergisinin "Gerçek Zamanlı Dünyanın Milyarderleri Listesi"nde 5'inci sıradan 7'nci sıraya geriledi.