Çikolata kisti (Endometriozis) nedir, kısırlık yapar mı?

Halk arasında bilinen ismiyle Çikolata Kisti kadın hastalıklarında en sık rastlanan rahatsızlıklardan biridir. Kadınların çikolata kisti hastalığıyla ilgili en çok merak ettiği konu ise kısırlık yapıp yapmadığı.. İşte çikolata kisti ile ilgili bilmediğiniz detaylar..

Endometriozis (Çikolata Kisti) Nedir?

Rahmin iç kısmını oluşturan ve adet kanamalarını sağlayan endometrium, adet döneminden sonra gelen dönemde 5 mm kadar bir kalınlığa sahip olur. Endometrium adet döngüsü sürecinde, vücuttaki bir takım hormonlar nedeni ile kalınlaşarak, adet döneminden önce 10 – 15 mm kalınlığına kadar ulaşır. Yumurtalıklardan atılan yumurta sperm ile buluşarak döllenirse, 1 hafta kadar bir sürede embriyo rahme ulaşır ve gebelik için hazırlık yapan rahme tutunarak gelişimini sürdürmeye başlar.

Yumurtalıklardan atılan yumurta eğer sperm tarafından döllenmez ise, kalınlaşan rahim içi tabakası adet kanaması ile birlikte vajina yolu ile dışarı atılır. Nedeni kesin olarak bilinmemekle beraber endometrium dokusunun rahim haricinde başka bir bölgeye konumlanması (yumurtalıklar, karın iç kısmı, rahim üzeri) gerçekleşebilir. Endometrium dokuları rahim içinde sergiledikleri bu tutumu rahim harici başka bölgelere yerleştikleri zamanda her ay tekrar ederler. Aynı rahim içinde gerçekleşen kalınlaşma gibi, konumlandıkları başka alanlarda da kalınlaşma yaşanır ve kanama ile beraber dışarı atılır. Bu olmaması gereken döküntüler üreme sisteminde bulunan dokuların arasında yapışıklık oluşmasına yol açar ve bu durum çikolata kisti (endometriozis) olarak tanımlanır.

Çikolata Kistinin Genel Nedenleri Neler?

-Çevresel nedenler

-Bağışıklık sorunları

-Adet kanının karın boşluğuna akışı (Retrograd menstrüasyon)

-Genetik

-Lenf sistemi

-Doku farklılaşması (Metaplazi)

-Çikolata kisti konusunda şüphe varsa mutlaka doktora danışılması gerekir. Genellikle laparoskopi ile teşhis konulabilir ancak düzensiz kanama veya ağır geçen adet, sancılı bağırsak hareketleri, kasık ağrısı, yorgunluk ve alt karın bölgesinde şişkinlik gibi belirtiler de teşhise yardımcı olur.

Çikolata Kisti (Endometriozis) Kısırlık Yapar mı?

Kısırlıkla ilişkisi bilinen hastalığın gebe kalamayan kadınlarda görülme sıklığı, yüzde 50'lere kadar ulaşmaktadır. Tüm dünyada 176 milyon, ülkemizde de 2 milyona yakın kadın sorundan etkilenmektedir. Endometriozis kısırlığa neden olur. Fakat tedavilerle bu sorun ortadan kaldırılabilir. Endometriozis tedavilerinden biri laparoskopi tekniğidir. Bu yöntem ile sorun olan bölge yıkanıp temizlenebilir. Tedavi sonrası hasta doğurganlık özelliğini tekrar kazanabilir. Eğer çikolata kisti ileri seviyelerde ise, birçok doğurganlığı olumsuz etkileyen sorunlara neden olmuş ise hastaya ancak tüp bebek uygulanabilir. Bu hasta gruplarına cerrahi işlemlerin pek faydası olmaz.

Çikolata Kisti Hamile Kalmayı Nasıl Engeller?

Adet sancıları şiddetli olan, derin cinsel ilişkide ağrısı olan, karında ve kasıkta ağrıları bulunan, kanlı dışkılama, idrarda yanma ve kanama olması, adet kanaması olduğunda burun kanaması olan, vücudunda değişik yerlerde morluklar oluşan ve üreme çağında olan kadınların çikolata kisti açısından tehdit altında olduğu söylenebilir. İçeriğinde boza kıvamında erimiş çikolatayı andıran bir sıvı olan çikolata kistleri, yumurtalık ve kordonlara ulaştığı zaman kadınlarda gebeliği engelleyecek duruma gelmiş olur. Çikolata kisti çocuk sahibi olamayan kadınların yaklaşık % 40 kadarında görülmekte, oldukça nadir şekilde menopozda olan kadınlarda, hatta erkeklerde bile etkili olabilir. Kadınlarda herhangi bir yakınmaya neden olmadan, sadece rastlantısal olarak ta teşhis edilebilirler. Çikolata kistleri, her ay düzenli olarak gebeliği oluşturacak şekilde hazırlanan, gebelik meydana gelmediğinde yeterli hormon desteği almayan ve adet kanaması şeklinde dökülen hücre tabakasının vücutta rahmin dışında başka bir alanda meydana gelmesiyle çikolata kistleri oluşmaktadır. Bunların yumurtalıkları ve tüpleri etkilemesi halinde, gebelik için engel teşkil eder bir hale gelirler.

Çikolata Kisti Kansere Neden Olur mu?

Çikolata kisti kadının yumurtalıklarında gelişen iyi huylu tümöral yapıdır. Kadınlarda cinsel ilişkide, adet dönemlerinde ve kronik bir şekilde farklı zamanlarda etkili olan pelvik ağrılarla yaşam kalitesini düşüren bu kistik yapıların kesin olarak kansere neden olduğu söylenemez. Ancak çikolata kistinin oluşmasına neden olan etkenler, yumurtalıkta kanser oluşumunun da sebebi olabilir. Üreme çağında olan kadınlarda hormonların etkisiyle oluşan çikolata kistleri, bu dönemde % 15 oranında etkili olmaktadır. Bu konuda gebe kalmakta zorlanan ya da gebe kalamayan kadınlar açısından risk % 30 kadardır.

Çikolata kistinin yarattığı olumsuz etkiler nedeniyle kadınların yaşam kalitesini düşüren bir etken olmasına rağmen, kistlerin kansere dönüşme riski oldukça az orandadır. Kadınlarda her ay düzenli şekilde rahim içindeki kılıf, gebelik oluşmadığı zaman adet kanıyla birlikte dışarıya dökülür. Daha sonra yeniden yapılanıp, bir sonraki aya hazırlığa girişir. Bu dokunun geriye akarak yumurtalığın içinde birikmesi ve her ay düzenli şekilde aynı rahimde olan düzen gibi kalınlaşması ve kanamayla birlikte aynı davranışı göstermesi söz konusudur. Bu şekilde zamanla içinde erimiş çikolataya benzer sıvı olan kistik yapılar yani çikolata kistleri oluşur. Bu kistlerin genelde iyi huylu olduğu kabul edilmektedir.

Çikolata Kisti Nasıl Tedavi Edilir?

Çikolata kisti çok fazla büyük değilse, ilaç tedavisi başlanır. Östrojen seviyesini düşürücü tedaviler, aylık iğneler ya da endometriozis hücrelerini baskılayıcı ilaçlar verilebilir. Çikolata kisti fazla büyükse cerrahi müdahale ya da farklı tedaviler gündeme gelebilir. Çikolata kistine zamanında müdahale edilmez ise;

• Yumurtalık kapasitesi giderek azalır.
• Yumurtlama ve yumurta kalitesi bozulur.
• Tüp ile yumurtanın ilişkisi kesilir.
• Gebe kalma oranları düşer.