Kudüs oylaması Dünya basınında

Trump'ın Kudüs'ü "İsrail'in başkenti" olarak tanıyan kararını eleştiren tasarının BM Genel Kurulunda 9'a karşı 128 oyla kabul edilmesi dünya basınında geniş yer buldu.

CNN haberi, "Haley'in tehdidine rağmen BM, Trump'un Kudüs kararını kınama yönünde oy kullandı" başlığıyla duyurdu. Kararın, ABD'nin tehditlerine karşın ezici çoğunlukla kabul edildiğine değinilen haberde, oylamanın ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley'in, Trump'ın kararının kınanması yönünde oy kullanılması halinde ABD'nin dünya genelinde fon sağlama konusunda iki kez düşüneceğini söyleyerek yayımladığı direkt tehdidin ardından yapıldığına dikkat çekildi.

Reuters, "BM'de 120'den fazla ülke Trump'a meydan okuyarak Kudüs kararını kınadı" başlığıyla verdiği haberde, 120'den fazla ülkenin BM Genel Kurulunda Trump'a karşı geldiğini belirtti.

Haberde, Trump'ın lehte oy kullanan ülkelere finansal yardımı kesme tehdidinin, Filistin ile ilgili alınan diğer kararlarda olduğundan daha fazla ülkenin çekimser ya da ret oyu kullanmasında etkili olmuşa benzediği değerlendirmesinde bulunuldu.

New York Times gazetesi de haberi, "BM Genel Kurulu, Trump'a karşı gelerek, ABD'nin Kudüs kararını kınadı" başlığıyla servis etti.

Haberde, dünya devletlerinin çoğunun, Trump'ın tehdidini görmezden gelerek ve ABD'nin Kudüs kararının geçersiz olduğunu belirterek ABD'yi sert bir şekilde payladığı yorumu yapıldı.

 Kararın bağlayıcı olmadığı ve bu nedenle daha çok sembolik bir anlam taşıdığı vurgulanan haberde, orantısız oy sonuçlarının, Trump yönetiminin Kudüs'ün statüsüyle ilgili 50 yıllık uluslararası bir fikir birliğine meydan okuyan kararının dünya siyasetinin huzurunu kaçırdığı ve ABD'nin diplomatik yalnızlığına katkıda bulunduğunu ortaya koyduğu kaydedildi.

 Amerika'nın Sesi (VOA) söz konusu gelişmeyi, "BM, ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma kararını ezici çoğunlukla reddetti" ifadesiyle aktardı.

Washington Post gazetesi de "BM, ABD'nin Kudüs kararını yankılanarak reddetti" başlığını kullandığı haberde, ABD'nin pervasız uyarılarına rağmen "İsrail'in İşgal Altındaki Doğu Kudüs ve Filistin Topraklarındaki Faaliyetleri" başlıklı karar tasarısına 128 ülkenin destek verdiğini bildirdi.

 Haberde, oylamanın yalnızca Trump'a değil aynı zamanda ABD'nin, fonları kesmekle tehdit ederek oylar üzerinde hakimiyet kurmak için yürüttüğü baskı kampanyasına da sert bir azar olduğu vurgusu yapıldı.

 İSRAİL BASINI

İsrail basını da karar tasarısının BM Genel Kurulunda kabul edilmesini okuyucularına son dakika gelişmesi olarak duyurdu. İsrail'in sol eğilimli gazetesi Haaretz, kararı "BM, ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma kararını reddederek Trump ve Netanyahu'ya darbe indirdi" başlığıyla verdi. Aynı gazetede kararla ilgili yayınlanan bir analizde de "BM'deki oylama İsrail'e atılan yumuşak bir azardı ancak Trump'ın yüzüne indirilen şiddetli bir tokattı" yorumunda bulunuldu.

Yediot Aharonot gazetesi de kararı okuyucularına "BM, ABD'nin Kudüs kararını hükümüz, geçersiz ilan etti" başlığıyla duyurdu. BM kararının ardından Yediot Aharonot'un internet sayfasında "Trump Kudüs'ü bölüyor" başlığıyla verilen bir yorumda, "ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıması İslam dünyasında bir isyanı tetikledi." ifadesine yer verildi. Haberde, "Trump'ın kararıyla heyecanlanan Başbakan Netanyahu yeniden seçim kazanmış gibi mutlu görünüyor ancak şeytan ayrıntıda gizlidir. Bunu anlamak için Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen hafta Filistin Başbakanı Mahmud Abbas ile yaptığı görüşmedeki yorumlara dikkatlice bakmalıyız. Erdoğan, 'İsrail, Trump'ın bu kararıyla tüm terör faaliyetleri için ödüllendirildi. Doğu Kudüs Filistin'in başkentidir.' dedi. Başka bir ifadeyle Kudüs artık bölündü." değerlendirmesinde bulunuldu.

Jerusalem Post gazetesi ise "BM kararı lehine oy kullanan 128 ülke Trump'ın Kudüs politikasını yere vurdu" başlığını kullandı.

İsrail'in beş dilde yayın yapan en büyük haber portalı Times of Israel de kararı "BM, Trump'a meydan okudu, ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma kararını 9'a karşı 128 oyla reddetti" ifadeleriyle geçti.

İNGİLTERE

İngiliz yayın kuruluşu BBC, "BM kararı, Trump’ın beyanını reddediyor" başlığıyla duyurduğu haberinde, oylamanın ardından liderlerin yaptığı açıklamaları ve bazı tepkileri okuyucularına aktardı. BBC, tasarının Türkiye ve Yemen tarafından hazırlandığını belirterek, kararın bağlayıcı olmadığını anımsattı.

Bir diğer İngiliz haber kanalı Sky News de internet sitesinden yayımladığı ve haber bülteninde de yer verdiği haberinde, "İngiltere, Donald Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanımasını reddetmek için BM oylamasına katıldı" başlığını kullandı.

Ayrıca Sky News, Trump’ın, BM oylamasında ABD'nin Kudüs'ü "İsrail'in başkenti" olarak tanımasını reddeden karar tasarısına destek verecek ülkeleri, yardımı kesmekle tehdit ettiğini de vurguladı. Kararın sembolik olduğunu bildiren Sky, gelişmelere ilişkin Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun açıklamalarına da yer verdi.

Haberine, "BM, Trump'ın Kudüs'ü başkent olarak tanımasını reddetmek için ses getiren bir şekilde oylama yaptı" başlığını atan İngiltere'nin önde gelen gazetelerinden Guardian da oylamayla "Kudüs meselesinde ABD'nin uluslararası camiada bir kez daha izole edildiği" değerlendirmesinde bulundu.

İSVİÇRE

Yaklaşık 250 bin trajı ve 1,5 milyon online ziyaretçisiyle İsviçre'nin ulusal yayın yapan tek gazetesi olan Blick gazetesi, haberi ön sayfadan duyurdu.

Blick, BM Genel Kurulunda alınan kararla "ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma kararını geri çekmesi" gerektiğini vurguladı.

Haberde ret oyu kullanan 9 ülke arasında ABD, İsrail ve 4 ada ülkesinin yer alması okuyuculara aktarıldı. Ayrıca gazete, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun açıklamalarına da yer verdi.

MACARİSTAN

Macaristan'da yayımlanan Magyar Nemzet gazetesi de “Dünya, Trump'ın şantaj yapmasına izin vermedi” başlığını kullandı.

Haberde İngiltere ve Japonya gibi en yakın müttefiklerinin de oylamada ABD'yi yalnız bıraktığı, oylamanın 9'a karşı 128 "evet" oyuyla kabul edildiği hatırlatıldı.

Trump'ın tehdidine rağmen tüm İslam ülkelerinin aynı çizgide buluştuğu vurgulanan haberde, Macaristan'ın İsrail ve Trump'ı kızdırmamak için çekimser kaldığı kaydedildi.

FRANSA

Fransız haber ajansı AFP'nin geçtiği ve pek çok gazete ile internet haber sitelerinin kullandığı haberde, BM'nin Trump'ı ve ABD yönetimini tehditlere rağmen kınadığı belirtildi fakat ABD tehdidinin etkisini de gösterdiği kaydedildi. Haberde, oylama öncesi 160 ile 190 arası kabul oyu beklentisi olduğu fakat ABD'nin tehditleri sonrası 35 ülkenin çekimser kaldığı, 21 ülkenin ise oylamaya katılmadığına işaret edildi.

Ayrıca, oylamanın herhangi bir yaptırımının olmadığı ve ABD yönetiminin Trump'ın aldığı karardan dönülmeyeceğini ilan ettiği vurgulandı. Le Monde, "Kudüs'ün durumu: BM, Donald Trump'ın kararını kınadı" başlığıyla verdiği haberde tasarının oylamadan büyük bir farkla geçtiğini belirtti.

Le Figaro ise konuyla ilgili haberinde, "Kudüs: BM büyük bir farkla Amerika'nın kararını kınadı" başlığını kullandı. Oylama sonrası Filistin'in uluslararası desteği ilan ettiğini belirten gazete, İsrail Başbakanı Netanyahu ve ABD'nin BM'deki temsilcisi Nikki Haley'in oylamaya dair görüşlerini hatırlattı.

Gazete, ABD'nin uluslararası arenada "yalnızlaştığı" yönündeki dün yayımladığı haberini de oylama sonrası verdiği habere ekledi.

Le Figaro, ayrıca Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, ABD Başkanı Trump'a Kudüs hakkındaki kararından vazgeçmesi çağrısında bulunduğunu yazdı.

BM'deki oylamayı Le Parisien gazetesi, "Kudüs: ABD, tehditlere rağmen BM'de büyük bir oy farkıyla kınandı" başlığıyla verirken Liberation, "BM, Trump'ı kınadı" şeklinde verdi.

İTALYA

İtalyan basını, BM Genel Kurulunda ABD Başkanı Donald Trump’ın ABD'nin İsrail’deki büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararını Katalonya’daki seçimlerin ardından ikinci sırada gördü.

Ülkenin ana akım gazetelerinden La Repubblica, "BM Genel Kurulundan Trump’a tokat" başlığıyla duyurduğu haberinde, İtalya’nın da aralarında bulunduğu BM üyesi 128 ülkenin, Türkiye ve Yemen’in öncülük ettiği, ABD Başkanı Trump’ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma kararını eleştiren karar tasarısını kabul ettiğini bildirdi.

Yüksek tirajlı gazetelerden Corriere della Sera da ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma kararına yönelik oylamayı, "BM, Kudüs’ün başkent olmasına hayır oyu kullandı" başlığıyla okuyucularına aktardı. Karar tasarısının Türkiye ve Yemen’in birlikte sunduğuna işaret edildi.

İtalyan haber ajansı ANSA da Türkiye ve Yemen’in girişimiyle hazırlanan karar tasarısının BM Genel Kurulundaki oylamasını, "BM, Trump’a karşı oy kullandı" başlığıyla verirken Genel Kurulun büyük çoğunluğunun ABD’nin kararına karşı olan tasarıyı kabul ettiği belirtildi.

Rainews kanalı da “BM Genel Kurulu, ABD’ye karşı: Karar tasarısına 128 ‘evet’, 9 ‘hayır’ oyu” başlığıyla BM’deki tarihi oylamayı izleyicilerine duyurdu.

ALMANYA

Alman Frankfurter Allgemeine Zeitung, ABD Başkanı Donald Trump'ın şantaj denemesinin açıkça başarısızlığa uğradığını vurguladı.

Haberde Trump’ın Kudüs kararını eleştiren karar tasarısının Türkiye ve Yemen tarafından BM Genel Kuruluna getirildiği ve kabul edildiği anımsatıldı.

Gazetede ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley'in fotoğrafına yer verilerek, fotoğrafın altına da “Mafya metotlarıyla” ibaresi eklendi.

Süddeutsche Zeitung da BM'de alınan kararla ABD'nin Kudüs kararının geri çekilmesinin istendiği ifade edildi. Zeit gazetesinin haberinde ise BM'de Trump'ın Kudüs kararının "yok" hükmünde ve geçersiz olduğu kararının alındığı belirtildi. Haberde, BM Genel Kurulu tarafından Trump'ın Kudüs kararını kınayan karar alındığı vurgulandı.

Tageszeitung gazetesi de “Tehdide rağmen karar” başlığını kullandığı haberinde, BM Genel Kurulunun ABD Başkanı Trump’ın Kudüs kararından dolayı derin üzüntü duyduğunu ifade ettiği, aralarında Almanya’nın da bulunduğu 193 ülkeden

128’nin tasarıya onay verdiğine dikkati çekti.

Welt gazetesi de "Almanya da ABD’nin Kudüs kararını kınıyor" başlığıyla verdiği haberinde, BM Genel Kurulunun büyük çoğunluğunun, ABD’ye Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak kabul etme kararını geri almasını istediği kaydedildi. Haberde, tasarının bağlayıcı olmadığı ancak sembolik etkisi olduğu belirtildi.

Spiegel dergisi de Trump’ın Kudüs’ü "İsrail’in başkenti" olarak kabul etmesiyle yoğun eleştiri aldığına işaret ederek, BM Genel Kurulunun ABD Başkanı'nın bu karardan dönmesini talep ettiğini aktardı. Haberde, Genel Kurul öncesinde açıkça BM üyelerinin tehdit edildiğine de yer verildi.

HOLLANDA

Hollanda’da Algemeen Dagblad gazetesi, "Trump, Kudüs’ü başkent olarak tanıma kararını geri çekmek zorunda" başlığını atarken Telegraaf gazetesi de haberi "BM, ABD’nin Kudüs kararını masadan sildi" başlığıyla duyurdu. Telegraaf, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın oylamanın sonucunu zafer olarak nitelendirdiğini belirtti.

De Volkskrant gazetesi de "Trump’ın tehditleri işe yaramadı: BM’nin büyük kısmı onun Kudüs kararını reddetti" başlığını kullanırken, "BM üyeleri, topluca Trump’ın Kudüs kararına karşı" başlığını veren kamu yayın kuruluşu NOS, yüzün üzerinde ülkenin Trump’a meydan okuduğunu yazdı.

BOSNA HERSEK

Bosna Hersek'in en çok okunan gazetelerinden Dnevni Avaz, "BM Genel Kurulu, Kudüs tasarısını kabul etti" başlığını kullandığı haberde, BM Genel Kurulundaki oylamada tasarının 128 oyla kabul edildiği anımsatıldı.

BM'deki oylamada 35 ülkenin çekimser oy kullandığına işaret edilen haberde, "Bosna Hersek de çekimser kaldı" ifadelerine yer verildi.

Ülkenin önemli gazetelerinden Oslobodjenje de "BM, Trump'un Kudüs kararına tepki gösterdi" başlığıyla verdiği haberinde, ABD'nin Kudüs'ü "İsrail'in başkenti" olarak tanımasının "hiçlik" olduğu belirtildi.

Oslobodjenje'nin haberinde Bosna Hersek'in çekimser oy kullanan ülkeler arasında olduğu ifade edildi.

SIRBİSTAN

Sırbistan'ın resmi haber ajansı TANJUG, "BM, Trump'ın kararını oyladı"

başlığını kullandığı haberinde, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun, "Genel Kurulda Filistin'le ve Kudüs'ün statüsüyle ilgili bir dayanışma ortaya kondu. Biz bu dayanışmadan büyük bir memnuniyet duyuyoruz." sözlerine yer verildi.

Ülkedeki önemli gazetelerden "Politika" da "ABD ve İsrail, BM'de yenildi" ifadelerine yer verdiği haberinde, "ABD'nin tehditlerine rağmen BM, 'Kudüs'ün karakter, statü ve demografik yapısını' 128 oyla korudu." denildi. Sırbistan'da yayın yapan "B92" de "Trump'ı kimler destekledi, kimler sırtını döndü?" başlığıyla yayınladığı haberinde, Sırbistan'ın "evet" oyu kullandığının altı çizildi.?

HIRVATİSTAN

Hırvatistan'ın önemli gazetelerinden Jutarnji List'in, "BM, Trump'a karşı oy kullandı" başlıklı haberinde yalnızca 9 ülkenin ABD'nin tarafında yer aldığını ve Trump'ın Kudüs'ü "İsrail'in başkenti" olarak tanıma kararının, tüm tehditlere rağmen "geçersiz" sayılacağı vurgulandı. Haber portallarından "Dnevnik" de "BM, Trump'ın Kudüs kararına ilişkin ne düşündüğünü açıkladı." ifadelerine yer verdiği haberinde, Hırvatistan'ın çekimser kaldığı ifade edildi.

KARADAĞ

Karadağ'ın devlet televizyonu RTCG, "Karadağ da Kudüs kararını kınadı" başlığıyla verdiği haberde, Karadağ'ın "evet" oyu kullandığı BM Genel Kurulunda bölge ülkelerinden Slovenya, Makedonya, Sırbistan, Arnavutluk, Yunanistan ve Bulgaristan'ın da "evet", Bosna Hersek, Hırvatistan ve Romanya'nın ise çekimser oy kullandıklarına işaret edildi.

İSPANYA

İspanyol basını, ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs kararına karşı hazırlanan ve BM'deki oylamada kabul edilen karara geniş yer ayırdı.

"Trump'ın tehditlerine rağmen kararın BM Genel Kurulunda kabul edildiği" vurgulanan haberlerde, "193 ülkenin temsil edildiği Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda yapılan oylamada ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıyan açıklamasına karşı bir karar alındı. Toplamda 128 ülke tasarıya destek verdi. ABD, İsrail, Guatemala, Honduras ve 5 diğer ülke, tasarıya karşı çıkarken aralarında Kanada ve Meksika'nın da olduğu 35 ülke çekimser kaldı. Bağlayıcı bir karar olmamasına rağmen ABD yetkilileri, oylama öncesinde birçok kez bu tasarıya destek verecek ülkeleri tehdit etti." ifadelerine yer verildi.

Ayrıca, Türkiye ve Yemen'in girişimiyle gerçekleşen BM Genel Kurul toplantısında kabul edilen tasarının geçen Pazartesi günü veto edilen tasarının benzeri olduğu vurgulandı.  Sol görüşlü El Pais gazetesi de "BM'deki 128 ülke, Kudüs ile ilgili Trump'ın açıklamasına karşı oy kullandı", El Mundo gazetesi, "BM Genel Kurulu, ABD'den Kudüs kararını değiştirmesini istedi", La Vanguardia da "BM, ABD'den Kudüs ile ilgili kararında geri adım atmasını istedi" başlıklarını attı.  İspanyol devlet televizyonu RTVE de haberlerinde "BM, Trump'ın tehditlerine rağmen ABD'nin Kudüs ile ilgili kararını kınadı." ifadelerini kullandı.

AVUSTURYA

Avusturya'nın önde gelen gazetelerinden Die Presse, BM Genel Kurulunun Kudüs tasarısını kabul etme kararını, "ABD, Kudüs kararını geri çekecek" başlığıyla okuyucularına duyurdu. Gazete, ABD Başkanı Donald Trump’ın kimi ülkeleri yardımların kesilmesiyle tehdit etmesine rağmen üye ülkelerin büyük çoğunlukla tasarıya "evet" oyu kullandığına dikkati çekti.

Der Standard gazetesi de BM Genel Kurulunun aldığı kararın ardından ABD yönetiminin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararını geri çekmek durumunda kalacağını, Kudüs tasarısını kabul eden 128 ülke arasında Avusturya’nın da yer aldığını aktardı.

BM Genel Kurulu kararını manşetine taşıyan ülkenin önemli gazetelerinden Kurier de haberinde 193 ülkeden 128’inin Kudüs tasarısını kabul ettiğini, buna göre ABD’nin Kudüs kararından geri adım atmak durumunda kalacağını vurguladı. Gazete, Filistinlilerin kararı memnuniyetle karşıladığını, buna karşı İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ise kararı "absürt" olarak nitelendirdiği kaydedildi.

BELÇİKA

Het Laatste Nieuws (HLN) gazetesi, haberinde "BM Genel Kurulu, Amerika'nın Kudüs kararını kınadı" başlığını kullandı.

Haberin girişinde "Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, Trump'ın talihsiz kararı hemen geri almasını bekliyor" değerlendirmesine yer verildi. Kararın 128'e karşı 9 oyla alındığı anımsatılan haberde, Kanada, Arjantin ve Avustralya'nın çekimser kaldığı vurgulandı.

La Libre gazetesi, "Kudüs: BM'de büyük oranda kınandı, Washington

tehditlerini yeniliyor" başlığıyla duyurduğu haberinde Cumhurbaşkanı Recep

Tayyip Erdoğan'ın uluslararası topluma Trump'ın mali yardımları kesme tehdidine aldırılmaması çağrısında bulunduğuna yer vererek, “ABD'nin konumuna en sesli muhaliflerinden birisi Türkiye." ifadeleri kullanıldı.

Flamanca yayın yapan De Standaard gazetesi de "BM, Amerika’nın Kudüs’ü tanımasını reddetti: Filistin için zafer" başlığını kullandı.

Trump'ın tehdidine rağmen 128 ülkenin tasarıyı kabul ettiği belirtilen haberde, özellikle Kanada'nın çekimser oy kullandığını vurguladı. Haberde, ABD Başkanı Trump'ın tasarıya destek verecek ülkelere mali destekleri kesme tehdidine de değinildi.

Belçika devlet televizyon kanalı VRT, "ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs’ü tanıması, BM üyesi 128 ülke tarafından reddedildi" başlığıyla gelişmeyi izleyicilerine duyurdu. Trump'ın karşıt oy kullanacak ülkeleri tehdit ettiği anımsatılan haberde, sadece 9 ülkenin ABD'nin istediği yönde oy verdiği, NAFTA üyesi Kanada ve Meksika'nın ise çekimser kaldıkları belirtildi.

Belçika’nın en önemli gazetelerinden ve Fransızca yayımlanan Le Soir'de, "Kudüs'ün Statüsü: BM, büyük bir çoğunlukla ABD'nin kararını kınadı” başlığını kullandı. Haberde, ABD Başkanı Trump, tasarıya destek verecek ülkeleri maddi misillemeyle tehdit ettiği vurgulandı.