Şeker yükleme testi nedir? Hamilelikte şeker yükleme nasıl yapılır?

Hamilelik dönemi kuşkusuz bir kadının en çok dikkat etmesi gereken dönemlerinden biri. Hamilelik döneminde hamile kadının sağlığı ve bebeğin sağlığı son derece önemli. Bu nedenle hamilelik döneminde birçok test yapılıyor. Bu testlerden biri de şeker yükleme testi. Hamilelerin merak ettiği şeker yükleme testinin detaylarını sizler için derledik.

Şeker yükleme testi nedir?

Şeker yükleme testi, doktorların deyimiyle; glukoz tolerans testi (GTT), adından da anlaşılacağı üzere kişinin şekere olan toleransını gösteren bir testtir. Şeker hastası olabileceğinden şüphelenilen kişilere yapılan şeker yükleme testi ile kişide şeker hastalığı olup olmadığı ortaya çıkar. Şeker yükleme testi sonucuna göre kişi “normal” olabileceği gibi, “şeker hastası olmaya aday”, veya “şeker hastası” olabilir.

Gebelikte olan şeker hastalığının belirlenmesi için 24 ve 28 haftalarda glikoz yüklemesiyle yapılan şeker yükleme testinin oldukça fazla faydası bulunmaktadır. Fakat ailesinde birinci derece akrabalarında şeker hastalığı olanların, daha önceki gebeliklerinde şeker hastalığı sorunu yaşayanların, sebebi açıklanamayan gebelik kaybı olan kişilerin, gebelikten önce obez olanların şeker hastalığı açısından takip edilmesi gerekir. Bu hem gebeliğin sorunsuz geçmesine, hem de anne ve bebeğin sağlığı açısından önemlidir.

Gebelikte fetusun olası ihtiyaçlarının karşılanması ve gelişimin sorunsuz olması için, anne adayında hormonal değişimler olmaktadır. Sağlıklı olan gebeler bundan olumsuz olarak etkilenmez. Ancak risk grubunda olan anne adayları bu değişime ayak uyduramadığından hem kendileri, hem de bebek için sorunlar meydana gelmektedir. Gebelikte bebeğin glikoz ihtiyacı için, anne adayında insülin direnci oluşmakta, gebelikte sorun yaşanmaması halinde bu durum kendiliğinden düzene girmektedir.

Gebe kadınlarda gebeliğin ikinci üç aylık sürecinde ya da daha sonrasında şeker hastalığı oluşması gebelik şekeri adı verilen gestasyonel diyabet olarak tanımlanmaktadır. Fetusun gelişimi için plasentadan salgılan HPL adındaki hormon fetusa yeteri kadar glikozun gitmesi için, kan şekerini düşüren etkiyi frenler. Bu yüzden gebelikte doğal hiperglisemi eğilimi meydana gelir. Anne adayları 24. Haftadan itibaren diyabetik bir hale gelebilir.

Kaç çeşit şeker yükleme testi vardır?

Şeker yükleme ağızdan yapıldığı gibi damar yolu ile de yapılabilir. Ağızdan yapılan ve “oral glukoz tolerans testi” (OGTT) adı verilen yöntem daha yaygın olarak kullanılmaktadır.

Hamilelikte Şeker Yükleme Testi Nasıl Yapılır?

Şeker yükleme testi anne adaylarına 24 ve 28 haftalar arasında yapılmalıdır. Bu test sırasında anne adayına 50 gr glikoz içirilir. Bir saat geçtikten sonra kandaki glikoz seviyesi kontrol edilir. Bu tespit sırasında glikoz düzeyi 140 mg/dl altında olursa anne adayında gebelik şekeri yoktur. Fakat bu değerin üzerine çıkması halinde 3 saatlik 100 gr glikoz ile testin yeniden uygulanması gerekir. 3 saat süren yüklemeden sonra, anne adayında gebelik şekeri olup olmadığı kesin olarak belirlenebilir. Anne adayı yapılan şeker yüklem testi sonrasında aşırı fiziksel aktivitede bulunmamalı ve yemek yememelidir. Bu tedbirler testin doğru sonuç vermesi için önemlidir.

Hamilelikte Şeker Yüklemesi Nasıl Yapılır?

Gebelik şekerini belirlemek için 24-28 haftalar arasında glukoz tarama testi yapılır. Bu test ile ilgili gündemde doğru olmayan söylentilerin olması akıllarda soru işaretlerinin oluşmasına neden olmakta ancak endişelenmemelisiniz. Çünkü test için kullanılan 50 gr glikoz aslında korkulacak bir miktar değildir. 1 dilim ekmek 15 gr, 1 orta boy portakal 18 gr, kahvaltıda tükettiğiniz 1 tatlı kaşığı bal 5 gr karbonhidrat yani şeker (glikoz) içerir. Bu nedenle bir seferde 50 gr şeker yüklemesi yapılması herhangi bir sağlıklı problemine neden olmaz. Test yapılırken kolunuzdan plastik ile kaplı bir iğne batırılır ve kan alınır. Bu iğne 2 saat boyunca kolunuzda kalır ve yeni bir iğne girişi yapılmaz.

Hamilelikte Şeker Yüklemesi Yapılmadığında Ne Olur?

Eğer ki şeker yükleme testi yapılmaz ve annede hamileliğe bağlı şeker rahatsızlığı görülürse...
• Düşük riski artar.
• Gebeliğin erken dönemlerindeki yüksek şeker seviyesi özellikle bebeklerde de kalp ve sinir sistemi anomali riskini artırır.
• Diyabet hastası bir anneden doğan çocukların ileride obez olma riski artar.
• Annedeki kan şekerinin yüksek olması bebeğin daha iri olmasına sebep olur bu ise doğum sırasında yaşanabilecek kaza riskini arttırır.
• Bebeklerin akciğer gelişimi yavaşladığından doğum sonrası solunum sıkıntısı ve yenidoğan bakım ünitesinde yatma riski artar.
• Anne karnında ani bebek ölümleri gelişebilir.

Dolaşan birçok asılsız iddiaya karşılık olarak yukarıda sıralanan komplikasyonlar hamilelik döneminde yapılan şeker yükleme testinin önemini bir kez daha gözler önüne seriyor. Üstelik her yerde yapılabilen ve maliyeti düşük bir test olan şeker yükleme testi zararı olmadığı gibi anne ve bebekler için birçok olumsuz durumu gerçekleşmeden önlemeyi sağlıyor. Bu anlamda anne adaylarının asılsız iddialara itibar etmemeleri ve bu testi mutlaka yaptırmaları gerekir.