Tiangong-1 uzay istasyonu nedir?

Çin'in 2011 yılında yörüngeye gönderdiği 9,4 ton ağırlığındaki uzay istasyonu Tiangong-1'de son durum ne?

Tiangong-1, diğer adıyla "Gök Saray-1", kontrolden çıkmış bir şekilde Dünya'ya doğru ilerliyor. İstasyonun 2 Nisan'a kadar "Dünya'ya çakılması" bekleniyor. Tiangong-1, Çin'i bir "uzay süpergücüne" dönüşterecek bir bilimsel proje olarak görülüyordu.

Fırlatılmasından bir yıl sonra 2012'de ülkenin ilk kadın astronotu Liu Yang'ın da ziyaret ettiği istasyon, hem insanlı hem de insansız uzay görevleri için kullanıldı. Çin yetkileri, 2016'da uzay istasyonunun kontrolünü kaybettiklerini doğrulamıştı. Düşme riski yüksek olan şehirler arasında aynı enlemde bulunan İstanbul, Roma, New York ve Barcelona da bulunuyordu.

Çin haber ajansı Xinhua, kontrolden çıkan uzay istasyonu Tiangong-1'in (Gök Sarayı) TSİ 03:15 civarında Dünya'ya yeniden girdiğini ve büyük bir kısmının Büyük Okyanus'un güneyinde atmosfere girer girmez yanarak infilak ettiğini açıkladı. Çin İnsanlı Uzay Mühendisliği Bürosu'ndan (CMSEO) yapılan açıklamada, Pazar'ı Pazartesi'ye bağlayan gece yarısı itibariyle Tiangong-1'in atmosfere yeniden giriş yapacağı belirtilmişti.

Uzay aracının düşme ihtimalinin hesaplandığı ilk yerler arasında Türkiye de bulunuyordu. İtalya, İspanya, Japonya ve Kore de uzay aracının infilak edebileceği yerler olarak gösterilmişti. Çin İnsanlı Uzay Mühendisliği Bürosu, en son yaptığı açıklamada istasyonun büyük çoğunluğunun yandığını söylese de kalıntılarının tam olarak nereye düştüğünü belirtmedi. Daha önce yaptığı açıklamada ise uzay istasyonunun büyük ihtimalle Brezilya'nın Güney Atlas Okyanusu kıyılarından, Sao Paulo ve Rio de Janeiro açıklarından Dünya'ya giriş yapabileceğini duyurmuştu.

'Kalıntılar çöp zannedilebilir'

ABD Hava Kuvvetleri de Tiangong-1'in Büyün Okyanus'un güneyinden Dünya'ya tekrar girdiğini doğruladı. Aynı şekilde Avustralya, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Güney Kore ve İngiltere de bu bilgiyi teyit etti.Avustralya Ulusal Üniversitesi'nden astrofizikçi Brad Tucker ise Tiangong-1'in kalıntılarının Tahiti'nin 100 kilometre açıklarına düştüğünü tahmin ediyor.

Bilim adamı Reuters'a yaptığı açıklamada kalıntıların mutlaka okyanus yüzeyine çıkacağını aktardı. Tucker, uzay istasyonunun yüzde 90'unun havada yandığını, sadece 700 kilograma denk gelen yüzde 10'unun okyanusa düştüğünü ifade etti. Kalıntıların kilometrekarelerce bir alana yayılabileceğini, insanların bunları sadece bir çöp olarak algılayabileceğini belirtti. Çin de istasyona ait büyük kalıntıların yeryüzüne inmesi ihtimalinin çok bulunmadığını söylemişti.

2013'te görev süresi bitmişti

Çin'in 2011'de fırlattığı 8,5 ton ağırlığındaki Tiangong-1 (Gök Sarayı) isimli uzay istasyonu 2013'te görev süresini tamamlamıştı. 2016'da Çin yönetimi, uzay istasyonunun kontrolden çıktığını Birleşmiş Milletler'e bildirmişti.10 metrelik uzunluğu ve 8 ton ağırlığı ile Tiangong-1, Dünya'nın atmosferine yeniden giren insan yapımı diğer araçlardan biraz daha büyüktü.Bu yüzden uzay istasyonunun düşmesinin yeryüzü için bir tehlike yaratıp yaratmayacağı bütün dünya tarafından merak ediliyordu.

Ancak Tiangong-1'in yeryüzünü tehdit edecek büyüklükte bir uzay aracı olmadığı aktarılmıştı. 1979 yılında NASA'nın Skylab isimli uzay aracı 80 tonluk kütlesi ile kısmi kontrol dışı olarak atmosfere girmişti. Bazı parçaları Avustralya'nın batısına düştü ama kimse bu olayda yaralanmadı.

DAHA ÖNCE BENZERİ OLAY YAŞANDI

1991'de Sovyetler Birliği'ne ait 20 tonluk Salyut 7 istasyonu, bir diğer 20 tonluk uzay aracına takılı halde Dünya'ya çarpmış, ayrılan parçalar Arjantin'in Capitán Bermúdez kentine düşmüştü. 1979'da ise NASA)'nınkontrolünü neredeyse tamamen kaybettiği 77 tonluk uzay istasyonu Skylab da hızla yeryüzüne düşüşe geçmiş, büyük parçalardan bazıları Batı Avustralya'ya düşmüştü.