Oy verirken nelere dikkat edilmeli, hangi oylar geçersiz sayılacak?

1- Oy verme saatlerine dikkat edin

Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır, Kilis olmak üzere 32 ilde seçmenler 07.00-16.00, diğer illerde 08.00-17.00 saatleri arasında oyunu kullanabilecek.

2- Oy verme saati bitse bile sırada bekleyin

Oy verme saati bittiği halde sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler, başkan tarafından sayıldıktan sonra sırayla oylarını kullanacak.

3- Sandığa gitmeden önce nerede oy kullanacağınızı öğrenin

Vatandaşlar, ilk olarak nerede ve hangi sandıkta oy kullanacağını öğrenecek. Bu bilgileri içeren seçmen bilgi kağıdı eline ulaşmayanlar, YSK'nin internet sitesinden, e-Devlet kapısından veya Seçmen Sorgulama mobil uygulamasından oy kullanacağı yer ve sandık numarasını öğrenebilecek.

4- Üzerinde T.C. kimlik numarası olan kimlik belgenizi unutmayın

Seçmenlerin oy verme günü yanına Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan, Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı, geçici kimlik belgesi, nüfus cüzdanı, resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hakim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı gibi kimliğini tereddütsüz ortaya koyan resimli, resmi nitelikteki bir belgeyi yanında bulundurması gerekecek.

5- Seçmen bilgi kağıdı olmasa bile oy kullanın

Seçmenin nerede oy kullanacağını gösteren seçmen bilgi kağıdının getirilmesi zorunlu olmayacak. Seçmen bilgi kağıdı gelmeyenler nerede, hangi sandıkta oy kullanacağını YSK'nin internet sitesinden de görebilecek.

6 - Cep telefonuyla kabine girmeyin

Sandık kurulu görevlisi, seçmenin kimliğini alarak seçmen listesinde ismini bulacak ve kontrollerini yaptıktan sonra birleşik oy pusulası, zarf ve mührü seçmene vererek kabinde oyunu kullanmasını isteyecek. Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak olacak. Bu tür cihazlar, oy verme işlemi bittikten sonra iade edilmek üzere sandık kuruluna bırakılacak.

7 - Oy pusulasını kontrol edin

Oy pusulasında yırtık, işaret veya yazı olmamasına dikkat edilecek. Oy pusulasına, ''TERCİH'' veya ''EVET'' mührü dışında, herhangi bir yerine imza atılması veya işaret konulması halinde oy geçersiz sayılacak. Birleşik oy pusulasından başka, zarfa hiçbir şey konulmayacak, aksi halde kullanılan oy geçersiz olacak. Yanlış oy kullandığını düşünen ve yeni pusula isteyen seçmene yenisi verilmeyecek.

8 - Pusulaları tek zarfa koyun

Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bursa, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ, Trabzon ve Van'daki seçmenler, "büyükşehir belediye başkanı", "belediye başkanı", "belediye meclis üyeliği" ile "muhtarlık ve ihtiyar heyeti" için oy kullanacak.

Büyükşehir olmayan illerde ise "il genel meclisi üyeliği", "belediye başkanı", "belediye meclis üyeliği" ve "muhtarlık ve ihtiyar heyeti" için oy verilecek. Köylerde ise "il genel meclisi üyeliği" ile "muhtarlık ve ihtiyar meclisi" için oy atılacak. Tüm oy pusulaları tek zarfa konulacak.

9 - Oy verme kabininde fazla kalmayın

Seçmen, kapalı oy verme yerinden dışarı çıkmadıkça hiç kimse oraya giremeyecek. Ancak oy pusulasını hazırlamak için, kapalı oy verme yerinde, normal süreden fazla kalan seçmenler, kurul başkanı tarafından makul bir süre verilerek uyarılacak. Bu uyarıya rağmen kapalı oy verme yerinden çıkmayan seçmen oradan çıkarılacak.

10 - Oy kullandıktan sonra imza atmayı unutmayın

Seçmen, zarfı sandığa attıktan sonra sandık seçmen listesinde adının bulunduğu yerin karşısını imzalayacak.

Hangi oylar geçersiz sayılacak?

YSK Genelgesi'ne göre, şu şekildeki oy pusulaları geçersiz sayılacak:

- Sandık kurulunca verilen biçim ve renkte olmayan, arkasında sandık kurulu mührü ve Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı bulunmayan oy pusulaları.

- Hiçbir yerine "evet" ya da "tercih" mührü basılmamış oy pusulaları.

- Siyasi partilere veya bağımsız adaylara ayrılan alanlardan birden fazlasına mühür basılmış oy pusulaları.

- Birden fazla siyasi partiye veya bağımsız adaya ayrılan alana taşmış "tercih" veya "evet" mührü basılan oy pusulaları.

- Sandığın ait olduğu seçim çevresinden başka bir seçim çevresi için düzenlenmiş oy pusulaları.

- Bütünlüğü bozulacak şekilde yırtılmış veya koparılmış oy pusulaları.

- "Tercih" veya "evet" mührü dışında herhangi bir özel işaret, herhangi bir isim, imza kaşesi, mühür veya parmak izi basılmış oy pusulaları.

- Siyasi partilere veya bağımsız adaylara ait bölümleri belirgin bir şekilde ve özel olarak karalanmış, çizilmiş veya işaretlenmiş oy pusulaları.

- Pusulada yer alan matbu yazıların ve şekillerin dışında yazılar, harfler, sayılar yazılmış veya şekiller çizilmiş birleşik oy pusulaları.

YSK genelgesinde, oy pusulalarını geçersiz kılmayacak durumlar da şöyle sıralandı:

- Zarfların açılması veya oyların okunması sırasında oy pusulasının yırtılması, bütünlüğü bozulmaksızın bir kısmının kazayla yırtılması.

- Herhangi bir şekilde pusulanın lekelenmiş olup da bunun özel olarak işaret koymak amacıyla yapıldığının anlaşılamaması.

- Pusulanın katlanarak zarfa konulması sebebiyle "tercih" veya "evet" mührü veya arkasına basılan sandık kurulu mühür izinin oy pusulasının diğer kısımlarına geçmesi.

- Bir siyasi parti veya bağımsız aday alanına basılan "tercih" veya "evet" mührünün alanları ayıran çizgili bölgeye taşmış olması.

- Başka bir siyasi parti veya bağımsız adayın alanına taşmamak kaydıyla siyasi parti veya bağımsız aday alanına birden çok "tercih" veya "evet" mührü basılması.

- Yetkili seçim kurullarınca gönderilen ve Türkiye Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu filigranı bulunan oy pusulalarının arkasının sandık kurullarının ihmaliyle mühürlenmemiş olması.

Öte yandan, zarftan çıkan oy pusulalarında bir seçim türüne ait olanının geçersiz olması, diğerinin geçersiz sayılmasını gerektirmeyecek.