Sosyal güvenlik mevzuatı, eşini kaybeden erkek ya da kadınlara bazı koşullarda belli dul maaşı verilmesini kabul eder. Aylık olarak ödenen dul maaşı, ölen eşin sigortalılık süresi uygunsa hayatta olan eşin başka geliri olup olmadığına bakılmaksızın verilir.
Öte yandan sadece eşlere ödeme yapılmaz. Bazı koşulları sağlayan çocuklara da maaş bağlanır. Bu kapsamda; yetim kalan kız çocuklarına evlenmedikleri ve çalışmadıkları sürece, erkek çocuklara da öğrenci oldukları sürece (25 yaşa kadar) ödeme yapılır.
DUL MAAŞI İLE YETİM MAAŞI AYNI ANDA ALINIR MI?
Peki hem vefat eden babadan hem de yaşamını yitiren eşten kaynaklı olarak iki maaş alınabiliyor mu? Yani dul maaşı ile yetim maaşı aynı anda alınabiliyor mu?
Bir kadın; dul halinin devam etmesi, sigortalı bir işte çalışmaması, kendi ya da anne-babası üzerinden aldığı ölüm aylığının 250 TL'nin altında olması durumunda vefat eden eşinin maaşından faydalanabiliyor. Yani iki maaşın aynı anda anda alınabilmesi için ölüm aylığının muhtaçlık sınırı olan 250 TL’nin altında olması gerekiyor.
1 Ekim 2008’den önce, dul kalan ve çalışmayan kadına kurumlar (SSK, Bağkur, Emekli Sandığı) farklı olmak şartıyla, hem kocadan hem babadan aylık veriliyordu. Ancak 1 Ekim 2008’den sonra bu çift maaş kalktı.
Bunların dışında;
1) Eşi ölen bir kadın eğer emekli ise hem kendi emekli maaşını hem de kocasından kalan maaşı alabiliyor. Bu durumda kadınlara çift maaş imkanı sunulmuş oluyor.
2) Dul kadın çalışırken, hem kocasından hem de sigortalı olarak çalıştığı yerden maaş alabilir ve emekli da olabilir.
AYLIK HANGİ DURUMLARDA KESİLİYOR?
Kız çocuk çalışmıyorsa, ölen anne-babasından aylık alıyor. Çalışmaya başlaması durumunda, SSK ve Bağkur’dan bağlanan aylık kesiliyor.
Emekli Sandığı’ndan bağlanan aylık ise kız çocuğu SSK’lı ya da Bağkur’ysa kesilmiyor. Ancak memur olursa kesiliyor.
1 EKİM 2008'DE KALKTI
Şu anda yetim kız çocuğunun ölen anne ve babasından iki maaş alma hakkı var. Yüksek olanın tümü, diğerinin yarısı veriliyor. Evlenince maaş kesiliyor.
DAVA AÇAN KAZANABİLİR
6. Ağustos 2008’de devlet kız çocuklarına yetim aylığı bağlanabilmesi için SSK, Bağkur ve Emekli Sandığı kapsamından gelir veya aylık almama şartı getirdi. Ancak bu tarihten sonra Yargıtay SSK’lı olan eş veya babadan birinin 06.08.2003 öncesi ölmüş olması halinde, SGK’dan çift aylık alınabileceğine karar verdi.
Kız çocuğuna SSK, Bağkur ve Emekli Sandığı aylık almama şartı 2 Ağustos 2003’te Bağkur’lu eşi ve babası olan kız çocukları için de getirilmişti. Yarıtay’ın kararına göre bu tarihten önce hem ölen kocası hem de ölen babası Bağkur’lu olanların da çift maaş hakkı var. Hukukçular bu karara göre dava açılabileceğini belirtiyor.
DUL MAAŞINA BAŞVURABİLMEK İÇİN GEREKEN BELGELER
1) Kişilerin kayıtlı bulundukları Nüfus Müdürlüğü'nden vukuatlı nüfus kayıt örneği (Eşin ölümüyle dul kalan yetimlerden eş ve anne veya babasının kayıtlı olduğu ilgili nüfus idaresinden alınacak) alınmalı
2) Kimlik araştırma belgesi, (nüfus kayıt örneğine uygun olarak doldurulmalı ve belgede yer alan bölümlerin çizgi çekilmeden ya da boş bırakılmadan yazı ile açık ifade kullanılarak cevap verilmesi gerekmektedir)
3) Aylık bağlanması istenilen bireylere ait 3 adet fotoğraf
4) Emekli iken ölenlere ait özel belge ve sağlık karnelerinin iadesi edilmesi
5) 18 yaşını doldurmuş ve 25 yaşını aşmamış erkek yetimler, öğrenime devam edenlerden ilgili okul idaresinden alınacak olan tasdikli öğrenim belgesi almalı
6) Erkek yetimlerden 18 yaşını doldurup da öğrenime devam etmeyenlerden ortaöğretimde 20 yaşına kadar, yükseköğretimde 25 yaşına kadar malul olanlar için tam teşekküllü Devlet Hastanesinden resimli ve onaylı olarak alınacak sağlık kurulu raporu aslı,Bu durumda olanlardan kayyum ve vasi tayini edilenlerden kayyum ve vasi ilamları,
7) Yine bu durumda olanlardan bağlı bulundukları il veya İlçe İdare Kurulunca düzenlenecek muhtaçlık belgesi ile mahalle muhtarınca onaylanacak mal bildirim belgesi
8) Sandığımıza gönderilecek belgelerin aslı veya ilgili makamlarca onaylanmış örneği (aslı olmalıdır)
9) Vefat edenin annesi, bekar, dul veya boşanmış ise müracaatı ile birlikte (1), (2), (4) ve (7) şıklarında belirtilen belgelerin düzenlenerek hangi Sandık ise gönderilmesi gerekmektedir.
10) Vefat edenin Babasının aylık talebinde bulunması halinde, (1), (2), (4) ve (7) şıklarında belirtilen belgelerin düzenlenerek Sandığımıza gönderilmesi gerekmektedir. Ancak, baba 65 yaşından küçük ise istenilen belgelere ek olarak tam teşekküllü bir devlet hastanesinden alınacak olan, çalışarak hayatını kazanıp-kazanamayacağını belirtir sağlık kurulu raporunun aslı istenilmektedir.
DUL MAAŞI BAĞLANMASININ ŞARTLARI
1) Dul kadının evlenmemiş olması gerekmektedir. Yani dulluk halinin devam etmesi şartı aranır.
2) Sigortalı bir işte çalışmamalıdır.
3) Kendi ya da anne-babası üzerinden ölüm aylığı almaması, alıyorsa bile bunun muhtaçlık sınırı olan 250 TL’nin altında olması gerekmektedir.
Aksi takdirde; Kendisine muhtaç dul maaşı bağlanan kadının daha sonra bir başkasıyla evlenmesi, sigortalı bir işte çalışmaya başlaması, muhtaçlığın sona ermesi, resmî evlilik bağı olmaksızın fiilen bir başkası ile birlikte yaşadığının tespit edilmesiyla bağlanan maaş kesilmektedir.
DUL MAAŞI NE KADAR?
Dul maaşı 500 TL olarak belirlenmiştir. 2022 sayılı Kanun kapsamında 65 yaş maaşı bağlanmış olan kadınlar, muhtaç dul kadın maaşı almak isterlerse üç ayda bir 600 TL olarak ödenen 65 yaş maaşı kesilecek ve kendilerine sadece iki ayda bir ödenen 500 TL dul maaşı bağlanacaktır.
Yorumlar