Çarşaf liste ve Blok liste ne anlama geliyor?

Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu'nun parti içi demokrasi için dile getirdiği "Çarşaf liste" ve "Blok liste" kavramlarının ne olduğu merak ediliyor. İşte Kemal Kılıçdaroğlu'nun sık sık kullandığı ve uygulamak istediği sistemin detayları..

Çarşaf liste için çıkan sonuçlar:

Parti, dernek gibi kuruluşların kurultaylarındaki seçimlerde, var olan bütün bölüngülerin gösterdiği adayların yer aldığı geniş katılımlı aday listesi. Tek ve ortak pusula şeklinde de adlandırılan oy verme usulü ile ilgili seçim terimi. Parti teşkilatları, sivil toplum örgütleri v.b oluşumların yönetim kademesini seçmek amacı ile başvurulan oy pusulası yöntemlerindendir. Kemal Kılıçdaroglu tarafından kullanılmak istenen parti içi demokrasi aracı.

Blok liste için çıkan sonuçlar:

“Blok liste” seçimlerin sadece hazırlanacak blok listeler arasında anlamına geliyor. Burada kilit önem taşıyan “blok liste” Genel Başkan'ın hazırlayacağı liste oluyor. Eğer bu listeye oy vermek istemeyen gruplar varsa, onlar da blok liste hazırlayarak yarışa katılabiliyor.  Eğer bu listeye oy vermek istemeyen gruplar varsa, onlar da blok liste hazırlayarak yarışa katılabiliyor.

Çarşaf Liste ve Blok liste ne anlama geliyor?

Çarşaf liste nedir?

PM’ye aday olan tüm üyeler alfabetik olarak çarşaf liste olarak adlandırılan yöntem ile seçime giriyor. PM üye sayısına göre en yüksek oyu alan üyeler bu kurula girebiliyor. Parti içindeki gruplar kendilerine yakın isimlerin PM'ye girmeleri için "anahtar liste" adı altında kendi üyelerinin sıra numaralarını verdikleri ayrı liste çıkarabiliyor. Delegeler anahtar listeye bakarak, çarşaf listedeki isimleri numaralarına göre oyluyorlar. Çarşaf liste yani 80 kişiden oluşan Parti Meclisi'nin, bütün delegelerin aday olabileceği bir yarışta seçilmesi anlamına geliyor. Çarşaf listede en yüksek oyu alan 80 kişi Parti Meclisi'ne seçiliyor.

Anahtar liste nedir?

“Anahtar liste” çarşaf listeyle gidilen seçimlerde “anahtar” rolü oynayan listeye verilen isim. Çarşaf listede yüzlerce isim karşısında kalan delgelere ekipler kendi adaylarını işaret etmek için “anahtar liste”ler hazırlıyor. Her grup “anahtar liste” çıkarabiliyor. Delegeler de, “anahtar liste”nin basılı olduğu pusulayı sandığa atmadan önce bazı isimlerin üzerini çizerek başka bir isim yazabiliyor.

Blok liste nedir?

Çarşaf listenin aksine 80 kişilik PM listesi hazırlanacak. Delege bu listeyi oylayacak. Farklı grupların da liste hazırlamasına engel olmayan blok liste uygulamasında listedeki bir ismin çizilmesi mümkün. Ancak, çizilen ismin yerine organize biçimde aynı ismin yazılması zor bir durum…

Çarşaf Liste ve Blok Liste Nasıl İşler?

Siyasi partilerde ve derneklerde organları seçmek üzere bilindiği üzere adaylar çalışacakları arkadaşları belirler ve bu listelerle seçime girerler. Çarşaf liste uygulamasında aday olanların tamamı soyadına göre bir listeye yazılır. Sıralama işlemi kura çekilerek çıkan harfe göre, soyadlara göre yapılır. 

Çarşaf listeye örnek: 16 kişilik yönetim kuruluna diyelim ki 30 kişi aday oldu. Kura da çıkan harfe göre her aday soyadına göre tek bir listeye yazılır, delegeler ya da üyeler bu 30 kişilik listeden dilediğine karşısındaki kutucuğa işaret koyarak oy verirler.

Blok liste uygulamasında ise Başkan adayları kendi listesini basar ve ekibiyle birlikte seçime girer. Tabi bu listelerde bulunan kişileri çizip başka isimlere aday olmaları şartıyla yazmak ta mümkündür. Çarşaf listeye getirilen en önemli eleştiri seçim sonuçlarının geç sonuçlanmasına ve blok listeye oranla daha zahmetli olmasındandır. Bir sakıncası da bazen uzak köylerden gelen delegeler bir an için oyunu kullanıp kongre salonundan ayrılıp erken kalkan köy minibüsüne yetişmek isterler. Bu bağlamda başkan adayını belirledikten sonra yönetim ve varsa diğer kurullara seçilecek kişileri (Yukarıda ki örnekteki gibi 16 kişi seçilecekse), tren gibi 1 den 16 ya kadar yazıp bir an önce yola koyulmak isterler. Bu durum kura çekiminde şanslı olanlara avantaj sağlar.