Çin'in tek hamlesi dünyası sarstı! ABD'nin can damarı kesildi

Çin, disprosiyum, itriyum, gadolinum, samaryum, terbiyum, lutesyum ve skandiyum gibi yüksek teknoloji sektörleri için hayati öneme sahip nadir toprak elementleri (NTE) ihracatını askıya aldı. 3 Nisan'dan itibaren yürürlüğe giren yasak, özellikle ABD'nin savunma ve ileri teknoloji üretiminde büyük bir kesintiye yol açtı.

ABD'DE FELÇ ETKİSİ YARATTI

New York Post’un haberine göre, karar ABD'de “felç etkisi” yarattı. NTE’ler olmadan savaş uçakları, cep telefonları, Tesla motorları ve füze sistemleri gibi birçok kritik ürünün üretimi sekteye uğradı.

İHRACAT LİSANSI GETİRİLDİ, SEVKİYATLAR DURDU

Çin Ticaret Bakanlığı, söz konusu elementlerin ihracatı için özel lisans zorunluluğu getirdi. Ancak henüz lisanslama sistemi tam anlamıyla devreye girmediği için, hiçbir ülkeye sevkiyat yapılmıyor. Bu durum, özellikle ABD gibi Çin'e yüksek oranda bağımlı ülkeler için kriz senaryosunu tetikledi.

UZAYDAN ENERJİYE KADAR HER YERDE KULLANILIYOR

Söz konusu elementlerin kullanım alanları yalnızca teknolojiyle sınırlı değil. Uydu sistemleri, radarlar, lazerler, bataryalar, nükleer reaktörler ve enerji depolama teknolojileri gibi savunmadan yenilenebilir enerjiye kadar uzanan geniş bir alanda kritik rol oynuyor.

ABD'nin bu elementlerdeki dışa bağımlılığı yüksek. İthalatın yaklaşık %70'i Çin'den karşılanıyor.

HORN: “ÇİN HER ŞEYE HÜKMEDİYOR”

ABD’nin stratejik maden uzmanı Drew Horn, Çin’in bu kararla küresel üretim üzerinde büyük bir baskı kurduğunu ifade etti. Horn, "Bu elementler her şeyin içinde var. Çin, bu kaynaklarla dünya üretimini yöneten bir tekel kurdu" sözleriyle durumu özetledi.

Horn’a göre bu adım, Çin’in ABD’ye karşı ticaret savaşında jeopolitik bir koz olarak kullanılıyor.

WASHINGTON ALTERNATİF TEDARİK ARAYIŞINDA

Uzmanlara göre ABD, bu darboğazı aşmak için dost ülkelerle alternatif tedarik zincirleri kurmayı hedefliyor. Pekin’in bu hamlesi, Washington’un yerli üretim ve enerji bağımsızlığı stratejilerini de hızlandırabilir.

KRİTİK ELEMENTLER VE KULLANIM ALANLARI

Çin’in ihracat kısıtlaması getirdiği elementlerin bazıları ve kullanım alanları:

Disprosiyum (Dy): Yüksek ısıya dayanıklı mıknatıslar

İtriyum (Y): Süper iletkenler, lazer sistemleri

Gadolinum (Gd): MR cihazları, nükleer reaktörler

Samaryum (Sm): Akıllı silah sistemleri

Terbiyum (Tb): LED ekranlar, manyetik depolama

Lutesyum (Lu): PET tarayıcılar

Skandiyum (Sc): Hafif metal alaşımlar, havacılık sanayi