Darbenin üzerinden 39 yıl geçti

12 Eylül 1980 Darbesi 39 yıl önce bugün oldu. Darbe bildirisini dönemin Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren okudu. TBMM lağvedildi. Darbecilerden oluşan Milli Güvenlik Konseyi, bütün yetkileri ele aldı. Cumhuriyet tarihinin emir komuta zinciri içinde gerçekleştirilen son askeri darbesi, idam, kötü muamele ve insan hakları ihlalleriyle tarihe geçti.

Demokrasinin askıya alındığı süreçte 650 bin kişi gözaltına alındı, açılan 210 bin davada 230 bin kişi yargılandı, 7 binden fazla kişi için de idam cezası istendi. 517 kişi "ölüm cezasına" çarptırıldı. Necdet Adalı, Mustafa Pehlivanoğlu ile 17 yaşındaki Erdal Eren'in de aralarında bulunduğu 50 kişi idam edildi. 14 bin kişi Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkarıldı. Yaklaşık 100 bin kişi "örgüt üyesi olma" suçundan yargılandı. 30 bin kişi ise "sakıncalı" olduğu iddiasıyla işlerinden edildi.

Darbe kültür ve sanat hayatını da hedef aldı. Yaklaşık bin film sakıncalı bulunduğu için yasaklandı. 4 bine yakın öğretmen ve yüzlerce üniversite görevlisinin işine son verildi. Onlarca gazeteci için de binlerce yıla varan hapis cezaları istendi.

 O dönem hayatta olan Evren ile eski hava kuvvetleri komutanı Tahsin Şahinkaya 2012 yılında hakim karşısına çıktı. İkisi de müebbet hapis cezasına çarptırdı. 2015 yılında dosya yargıtaydayken ikisi de hayatını kaybetti.