Gebelik sürecinin başladığı andan itibaren bebeğin gelişimi ve sağlık durumu hakkında bilgi edinmek için düzenli olarak ultrason kontrolüne gidilir. Hamileliğin ilk aylarında ayda bir kere son aylarında daha sık kontroller gerçekleştirilir. Gebelik kontrolü için ultrasona girildiğinde doktor tarafından bebeğin ölçülerini gösteren bir kağıt verilir. Burada bebeğin son görüntüsü ve büyüklüğüne dair bilgiler yer alır. Anne adayları burada mevcut olan bazı terimlerin anlamını merak ediyor. Şimdi birlikte gebelik ultrason ve doppler ultrason terimlerinin anlamlarına bakalım.
Hamilelik sürecinden doğuma kadar hafta hafta bebeğin gelişiminden, sağlık durumuna kadar çok çeşitli konularda bilgiler veren ultrason muayenesi sonrasında pek çok parametrik değer ortaya çıkmaktadır. Söz konusu terimlerin farklı ve önemli anlamlarının bulunduğu belirtilir. Her anne adayının hamileliği süresince ultrason değerlendirilmesinde kullanılan bir takım ultrason terimleri bulunmaktadır. Hamilelikte yapılan ultrason terimleri ve gebelikte ultrason terimleri olarak gebelerin karşılarına çıkan FTA, GA (ga), GS, BPD, AUA (aua), D, DR ve bebeğin kalp atış hızını gösteren terimlerin normal değerlerinin bilinmesi tavsiye edilirken, buna neden olarak da ultrasonda bebeğin gelişiminin sürekli takip edilmesi gösterilir. Ultrasonda bunlar dışında farklı parametrelerin de olduğu belirtilirken; LMP, CRL, AC, HC ve FL gibi terimlerin de bilinmesinde fayda olduğu ifade edilir.
Gebelik ultrasonda GA ne demek?
GA (AUA): Ultrasonda GA (AUA) terimin ultrasound ölçümlerine göre, tahmini bebek yaşını verdiği belirtilir.
GA (LMP): Anne adayının son adet tarihinden ölçümün yapıldığı güne kadar olan zamanı gösterir. Buna aynı zamanda ilk yaş denilmektedir. Gebenin son adet döneminden bu yana 20 hafta 1 gün geçmiş anlamına gelmektedir. Diğer bir ifadeyle bu terime göre, 20 hafta 1 günlük bir bebeğimiz olması gerektiği olarak algılanır.
AC: Bebeğin karın çevresinin ölçüsü anlamına gelmektedir.
AD: Bebeğin karnının çapı anlamındadır.
AFI: Amniotik sıvı miktarının ultrasonla net bir şekilde ölçülebilmesi anlamında kullanılmaktadır.
CRL: Anne karnındaki bebeğin popo ve baş mesafesi anlamına gelmektedir. Crown Rump Length’ın kısaltılmış terimi olduğu belirtilir. Gebelikten önce bebeğin gelişimi hakkında en net bilgileri bu değere bakarak görüldüğü belirtilir. İçerisinde bulunulan gebelik haftasının, anne adayının son adet tarihi (SAT) ile karşılaştırılarak doğrulanmasında hata payı en az olan ölçüm olduğu belirtilir. SAT (son adet tarihi) şüpheli olan ya da son adet tarihini hatırlamayan anne adaylarının bebeklerinin gelişme geriliği ya da gün aşımı düşünülen gebeliklerde doğru haftanın belirlenmesinin sağladığı belirtilir.
DD: Söz konusu değer bebeğin tahmini doğum tarihini verir? Doğuma kaç gün var? Öğrenmek için tıklayın
EDD: Bebeğin tahmini doğum tarihidir ve diğer ultrason terimleriyle birlikte kullanılmaktadır.
EDD (LMP): Son adet tarihine göre doğum zamanı,
EDD (AUA): Bebeğin anne karnındaki ölçümlerine göre tahmini doğum zamanını verir.
FHR - Fetal Heart Rate: (Anne karnındaki bebeğin kalp atış hızı) Ultrasonda bebeğin kalp atış hızını gösteren değer olarak belirtilir. Normal bir fetusun kalp atış hızının (FHR) değeridir. Bebeğin uterus döneminde kalp atışlarının dakikada 120 ila 160 atım (bpm) arasında değiştiği ifade edilir. Bebeğin kalp atışlarının yaklaşık olarak gebeliğin 6. Haftası içerisinde sonografik olarak ölçülebileceği belirtilir.
EFW: Ultrason ölçümleriyle birlikte kullanılır ve bebeğin tahmin edilen ağırlığını ifade eder.
FL: Uyluk kemiği uzunluğu anlamına gelir. Femur, vücudun en uzun kemiğidir ve Gebeliğin 4. Ayı itibariyle bebeğin boyu hakkında bilgi sahibi olmak için kullanılır.
HL: Humerus uzunluğu yani kolun uzun kemiği anlamını taşmaktadır. Dirsek ve Omuz arasındaki kolun uzun kemiği olan Humerus'u ifade eder. Down sendromlu bebeklerde bunun daha kısa olarak saptandığı belirtilir.
LMP: Bu terim genel anlamda bir ultrason terimi olmamakla birlikte anne adayının son adet tarihinin ilk günü anlamına gelmektedir. Bu terim genellikle ultrason raporlarında çok sık kullanılmaktadır. Bunun sebebi ise, hamileliğin başlangıcı olduğu belirtilen yumurtanın döllendiği gün değil yumurtanın olgunlaşmaya başladığı gün olarak kabul edildiği olarak ifade edilir.
VALUE: Yazan kısmın altındaki yer bebeğin tahmini kilosu olarak ifade edilirken, Range terimi de standart sapmayı vermektedir. Yani bu rakamlar bebeğinizin hangi gramlar arasında olduğunu gösterir.
BPD (BiParietal Diameter): Bebeğin başının iki kulak arasında ölçülen çap anlamına gelmektedir.
OFD (Occipitofrontal diameter): Bebek baş kısmından daha uzun olan ön ve arka çapını ifade eder.
HC (Head Circumference): Bebeğin kafa çevresinin uzunluğu anlamına gelmektedir. Bu ultrason terimi bebeğin kafa çevresini simgeler.
NT: Bebeğin ense pilisi kalınlığını anlamına gelmektedir.
RV: Bebeğin kalbindeki sağ karıncığı ifade eder.
LA: Bebeğin kalbindeki sol kulakçığı ifade eder.
LV: Bebeğin kalbindeki sol karıncığı ifade eder.
RA: Bebeğin kalbindeki sağ kulakçığı ifade eder.
AO: Aort yani bebeğin kalbinden çıkan ana atardamarı ifade eder.
TCD (Transvers Cerebellar Diameter): Beyinciğin enlemesine çapı.
GS (Gestasyonel Sac): Gebelik Kesesi
YS (Yolk Sac): Henüz plesenta oluşmadan meydana gelen kesenin görevi tam olarak bilinmese de anne ile bebek arasındaki madde alış verişinin yanında bebeğin kan hücrelerinin oluşumunda görevli olduğu düşünülmektedir. Aynı zamanda hamileliğin ilk zamanlarında Alfa fetoprotein adındaki protein burada üretilmektedir.
AFA (Alfa Fetoprotein): Bebeğin karaciğerinde üretilen protein. Bu proteinin düzeyinin kontrol edildiği testler bebeğin sinir sistemi, omurilik ve beyin dokularında oluşabilecek rahatsızlıkların tespiti için değerlendirilir. Spina bifida ve Anensefali bu rahatsızlıklardan ikisidir.
Alb: İdrarda albümin adında bir protein
BDT: Beklenen Doğum Tarihi
ÇH: Çocuk Hareketleri
ÇKS: Çocuk Kalp Sesleri
Fundus: Rahmin En Yüksek Noktası
Hb: Kandaki Hemeglobin Değeri (Kansızlık tanısı için)
HbsAg: Sarılık Testi
Htc: Kandaki Alyuvar Yüzdesi(Kansızlık tanısı için)
IUGR: Intrauterin Gelişme Geriliği (Bebeğin haftasına göre küçük olması)
KÇ: Karın Çevresi
ND: Normal Doğum
NST: Non Stress Test (Bebein kalp atışlarının elektronik cihazla dinlenmesi)
OCT: Oksitosin Stres Testi
Ödem: Vücudun sus tutmasına bağlı olarak meydana gelen şişlik
Prezantasyon: Bebeğin baş ve makat gibi gelen kısımları
RV: Reçete verildi
SAT: Son Adet Tarihi
Sectio veya C/S: Sezaryen
SF: Simfiz-Fundus
TA: Tansiyon
TT: Tetanos aşısı
USG: Ultrasonografi
ROA: Anne karnındaki bebeğin başının ense bölümünün sağ tarafta öne doğru olduğunu ifade eder
ROP: Anne karnındaki bebeğin başının ense bölümünün sağ tarafta geriye doğru olduğunu ifade eder.
LOA: Anne karnındaki bebeğin başının ense bölümünün sol tarafta öne doğru olduğunu ifade eder.
LOP: Anne karnındaki bebeğin başının ense bölümünün sol tarafta geriye doğru olduğunu ifade eder.
Doppler Ultrasonografi Kısaltılmış Terimleri
Gebelik döneminde yapılan Doppler ultrasonografinin de kısaltılmış terimleri mevcuttur. Bu terimlerin anlamları ise şu şekilde tanımlanmaktadır.
D: Diastol sonu akım hızıdır. Ayrıca kalbin gevşeme safhasının en sonunda damardaki kan akım hızını ifade etmektedir.
S: Doppler dalga şeklinin en uç yani tepe noktasını ifade eder. Ayrıca kan akım hızının büyük oranda olduğu noktadır.
A: Ortalama kan akım hızını ifade eder.
PI: Pulsatilite indeksidir.
RI: Direnç indeksidir.
S/D: Sistol ve diyastoldeki kan akım hızı oranını ifade etmektedir.
Yorumlar